انواع وضعیت نمادهای بورسی + مفاهیم و شرایط

بطور خلاصه 7 وضعیت نماد در بورس داریم: 1) مجاز، 2) ممنوع، 3) ممنوع – متوقف، 4) ممنوع – محفوظ 5) مجاز – متوقف، 6) مجاز – محفوظ، 7) مجاز – مسدود. وضعیت نماد بورسی بیانگر وضعیت معامله سهام شرکت موردنظر است. برای مثال وضعیت ممنوع – متوقف بیانگر توقف معاملات سهام و عدم امکان ثبت سفارش است. در این آموزش بورس به واکاوی انواع وضعیت نمادهای بورسی ، مفهوم این وضعیت‌ها به همراه دلیل و شرایط آنها می‌پردازیم.

نحوه اطلاع از وضعیت نماد در بورس

ابتدا به بررسی نحوه مطلع شدن از وضعیت نماد بورسی، دلایل قرارگیری در آن وضعیت و شرایط لازم برای تغییر وضعیت را آموزش می‌دهیم. با مراجعه به صفحه هر نماد در سایت TSETMC و از قسمت “وضعیت” می‌توانید نوع وضعیت نماد بورسی موردنظرتان را مشاهده کنید.

مطابق شکل زیر با کلیک روی زبانه “تغییر وضعیت” می‌توانید از تغییر وضعیت نماد بورسی مطلع شوید. برای مثال در تاریخ 26/11/1399 نماد بورسی فملی ابتدا در ساعت 8 صبح، وضعیت مجاز – متوقف و سپس در ساعت 9:46 به وضعیت مجاز – محفوظ تغییر کرده است. نهایتا با تغییر وضعیت نماد به وضعیت مجاز، روند معاملات سهام طبق روال عادی از سر گرفته شده است.

برای مطلع شدن از دلیل توقف نماد بورسی می‌توانید به قسمت “پیام ناظر” در صفحه نماد بورسی مراجعه کنید. برای مثال مطابق شکل زیر، علت توقف نماد فملی در تاریخ 26/11/1399 تغییرات بیش از 20 درصد قیمت سهام بوده است.

مطابق شکل بالا در تاریخ 15/11/1399 ناظر بازار بخاطر افشای اطلاعات با اهمیت گروه (ب) نماد فملی را متوقف کرده است. همان‌طور که مشاهده می‌کنید هیچ اطلاعات دیگری در این قسمت منتشر نشده و صرفا دلیل توقف بصورت کلی بیان شده است. برای اطلاع از جزئیات توقف باید به سایت کدال مراجعه کنید. با جستجو نماد بورسی موردنظر در سامانه کدال، تمامی اطلاعیه‌های منتشر شده با جزئیات کامل در دسترس شما خواهد بود.

انواع وضعیت نمادهای بورسی

گاهی اوقات امکان معامله یک نماد بورسی وجود ندارد. حال اگر اقدام به ثبت سفارش خرید یا فروش کنید با پیغام “شما مجاز به ارسال سفارش نیستید!” روبه‌رو می‌شوید. پرسش اینجاست که تحت چه شرایطی وضعیت معامله سهام یک شرکت بورسی متوقف و ممنوع می‌شود؟ با توجه به شرایط مختلف، وضعیت نمادهای بورسی به 7 دسته تقسیم می‌شوند.

مجاز
ممنوع
مجاز – محفوظ
ممنوع – متوقف
مجاز – متوقف
ممنوع – محفوظ
مجاز – مسدود

بعضی از این وضعیت‌ها را شاید اصلا مشاهده نکنید. برای مثال وضعیت مجاز – مسدود یا ممنوع – محفوظ در کمتر از چند دقیقه یا چند ثانیه به وضعیت دیگری تغییر می‌کنند! در بین وضعیت نمادهای بورسی، سه وضعیت مجاز، مجاز – محفوظ و ممنوع – متوقف از اهمیت بالاتری برخوردار است. در ادامه با تشریح هر کدام از این وضعیت‌ها به بررسی دلایل و شرایط ادامه معاملات سهام در آن وضعیت خواهیم پرداخت.

وضعیت مجاز

امکان معامله سهام شرکت بصورت عادی برای همه معامله‌گران وجود دارد.

وضعیت ممنوع

امکان معامله سهام شرکت وجود ندارد! و هیچ معامله‌گری نمی‌توانید سفارش خرید و فروش برای این نماد بورسی ارسال کند. نکته مهم اینجاست که وضعیت ممنوع نهایتا تا پایان ساعت معاملاتی روز جاری به حالت مجاز تغییر وضعیت خواهد داد. در وضعیت ممنوع امکان معامله سهام بصورت موقت وجود ندارد و فرض بر بازگشایی نماد بورسی در همان روز معاملاتی است. البته امکان طولانی شدن این فرآیند و تغییر وضعیت از ممنوع به ممنوع – متوقف نیز وجود دارد. دلایلی مختلفی برای ممنوع شدن معاملات سهام یک شرکت بورسی وجود دارد که در ادامه این مقاله آموزشی توضیح خواهیم داد.

وضعیت ممنوع – متوقف

مهم‌ترین وضعیت در بورس همین وضعیت ممنوع – متوقف است. وقتی سهام یک شرکت وضعیت ممنوع – متوقف می‌شود معاملات متوقف شده و امکان ثبت سفارش در آن وجود نخواهد داشت. برخلاف وضعیت ممنوع، بازگشایی نماد بورسی در این وضعیت منوط به شرایط لازم به همراه شیوه بازگشایی مخصوص خواهد بود. ممکن است چندین روز یا چندین ماه و یا حتی چندین سال! نماد بورسی در وضعیت ممنوع – متوقف باشد. برای اطلاع از دلیل توقف معاملات سهام به قسمت “پیام ناظر” در صفحه آن نماد بورسی مراجعه کنید.

وضعیت ممنوع – محفوظ

وضعیت ممنوع – محفوظ یک مرحله قبل از وضعیت مجاز – محفوظ است! در واقع وقتی ناظر بازار قصد بازگشایی یک نماد بورسی با وضعیت ممنوع – متوقف را دارد ابتدا وضعیت به ممنوع – محفوظ تغییر می‌کند. سپس چند دقیقه و یا چند ثانیه بعد، وضعیت مجاز – محفوظ می‌شود تا نماد بورسی آماده بازگشایی شود. دقت بفرمایید که در وضعیت ممنوع – محفوظ نیز امکان معامله و ثبت سفارش وجود ندارد.

وضعیت مجاز – متوقف

وضعیت مجاز – متوقف نیز یک مرحله قبل از وضعیت مجاز – محفوظ است. نماد بورسی با وضعیت مجاز – متوقف، مجاز به معامله است اما امکان ثبت سفارش وجود ندارد! برای مثال به دلیل تغییرات قیمتی بیش از 20%، نماد بورسی توسط ناظر بازار به مجاز – متوقف تغییر وضعیت می‌دهد. سپس ناظر اعلام می‌کند که 60 دقیقه سفارش‌گیری انجام خواهد شد و بعد از آن دوباره معاملات به حالت عادی و مجاز تغییر خواهد کرد. نکته مهم این است که هم در وضعیت مجاز – متوقف و هم در وضعیت ممنوع – محفوظ امکان ثبت سفارش وجود ندارد!

وضعیت مجاز – مسدود

در وضعیت مجاز – مسدود نیز مثل دو وضعیت قبلی امکان ثبت سفارش وجود ندارد!

وضعیت مجاز – محفوظ در بورس

وضعیت مجاز – محفوظ یک مرحله قبل از وضعیت مجاز است و بیانگر بازگشایی نماد بورسی است. در این وضعین تمامی معامله‌گران مجاز به ثبت سفارش هستند اما تمامی سفارشات فعلا نزد ناظر بازار محفوظ است! در واقع در وضعیت مجاز – محفوظ هیچ معامله‌ای انجام نمی‌شود اما امکان ثبت سفارش وجود دارد. این وضعیت فرآیندی شبیه مزایده است که ناظر بازار با مکانیزم حراج قصد تعیین قیمت سهام را دارد.

بدین صورت که تمامی معامله‌گران در یک بازه 30 تا 60 دقیقه‌ای سفارشات خود را ثبت می‌کنند تا قیمت مطلوب بر اساس عرضه و تقاضا شناسایی شود. پس از شناسایی قیمت مطلوب توسط ناظر بازار، وضعیت به مجاز تغییر خواهد کرد. سپس معاملات با روال عادی از سر گرفته می‌شود. در مقاله بعدی بصورت مفصل مکانیزم حراج ناپیوسته را توضیح خواهیم داد.

دلایل توقف نمادهای بورسی و زمان بازگشایی

دلایل توقف معاملات در نمادهای بورسی را در لیست زیر مشاهده می‌کنید.

برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه
برگزاری مجمع عمومی فوق العاده (مثل افزایش سرمایه)
افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف (مثل اعلام ورشکستگی شرکت، نتیجه شرکت در مزایده و مناقصه، هر گونه تغییر در سودآوری و…)
افشای اطلاعات با اهمیت گروه ب (مثل برگزاری یا شرکت در مناقصه یا مزایده، تغییر در تولید و فروش محصولات، واگذاری سهام و…)
تغییرات بيش از 20 درصدی قیمت
تغییرات قیمت بيش از 50 درصد

توضیحات کامل‌تر را به مقاله بعدی موکول کردیم. در آن مقاله آموزشی به دلایل توقف نمادها، شرایط لازم برای بازگشایی، زمان بازگشایی و نهایتا مکانیزم حراج ناپیوسته و بازگشایی سهام در مرحله مجاز – محفوظ پرداختیم.

دلایل توقف نمادهای بورسی

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

5.0