سبدگردانی مناسب افرادی است که از دانش مناسب، تجربه کافی و زمان لازم برای تحلیل و پیگیری سهام برخوردار نیستند. در واقع اگر تجربه کافی برای خرید و فروش سهام و زمان لازم برای آموزش، تحلیل و پیگیری بورس را ندارید 3 راهکار پیش روی شماست. الف) دریافت سیگنال خرید و فروش سهام از مشاور سرمایه‌گذاری. ب) استفاده از سبدگردانی در بورس. ج) سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس، به بررسی مفهوم و شرایط سبدگردانی در بورس، مقدار و سقف کارمزد، قرارداد و شرایط فسخ قرارداد و لیست بهترین شرکت‌های سبدگردان می‌پردازیم.
سبدگردانی چیست؟
منظور از سبدگردانی، مدیریت حرفه‌ای پرتفوی یا همان سبد سهام شما توسط شخصی متخصص در حوزه بورس است. پورتفولیو (Portfolio) یا سبد سهام (معروف به پرتفوی یا همان سبد سرمایه‌گذاری) صفحه‌ای است که تمام دارایی‌های بورسی شما را نشان می‌دهد. در واقع در پنل کاربری کارگزاری بورس صفحه‌ای به اسم “پرتفوی” وجود دارد که لیست سهام خریداری شده را به شما نشان می‌دهد. در واقع شما با عقد قرارداد با سبدگردان به او وکالت می‌دهید که نسبت به خرید و فروش سهام به نام خود شما و مدیریت سبد سرمایه‌گذاری در بازه زمانی قرارداد اقدام کند. شما نیز موظف به پرداخت درصدی از سود کسب شده به سبدگردان خواهید شد.
سبدگردان کیست؟
سبدگردان، شخصی حقوقی با مجوز رسمی از سازمان بورس و اوراق بهادار در زمینه مشاوره سرمایه‌گذاری است. در واقع این شرکت‌ها با استفاده از مشاوران خود بصورت مستمر نسبت به تحلیل تکنیکال و بنیادی سهام، بررسی صورت‌های مالی، پیگیری اخبار مربوطه و… اقدام می‌کند. هر چه شما بیشتر سود کنید شرکت سبدگردان نیز سود بیشتری عایدش خواهد شد. بنابراین شرکت تمام تلاش خود برای کسب بیشترین بازدهی و سود را برای سبد سرمایه گذاری شما انجام می‌دهد.
نکته: سبدگردان با توجه به میزان ریسک‌پذیری، مبلغ سرمایه و نظرات شخصی سرمایه‌گذار اقدام به تشکیل سبد سرمایه‌گذاری خواهد داد. مثلا سرمایه‌گذار می‌تواند تعیین می‌کند که هیچ سهامی از گروه خودرو خریداری نشود!
مزایا
- مدیریت تخصصی سبد سهام
- کاهش ریسک پذیری معاملات
- افزایش بازدهی سبد سرمایه‌گذاری
قرارداد سبدگردانی چیست و شامل چه مواردی می‌شود؟
بعد از اینکه شرکت معتبری انتخاب کردید باید نسبت به عقد قرارداد به‌طور رسمی با آن شرکت اقدام کنید. دقت بفرمایید که با توجه به قرارداد، کد سبدگردانی اختصاصی (کد PRX) برای سرمایه‌گذار صادر می‌شود. کد سبدگردانی با کد بورسی تفاوت دارد اما کارایی یکسانی دارد. همچنین کد PRX نیز مثل کد بورسی توسط سازمان بورس صادر می‌شود. موارد قابل ذکر در قرارداد عموما شامل “مدت زمان قرارداد”، “نحوه تخصیص کارمزد” و… است. قرارداد مطابق با فرمت ارسالی سازمان بورس و اوراق بهادار است. یک نمونه از این قرارداد متعلق به شرکت سبدگردانی مفید را در شکل زیر مشاهده می‌کنید.
شرایط فسخ قرارداد
سرمایه‌گذار در هر زمانی می‌توانید نسبت به فسخ قرارداد اقدام کند! سبدگردان موظف است در اسرع وقت (2 تا 5 روز کاری) نسبت به فروش سهام و انتقال وجه نقد به حساب سرمایه‌گذار و یا انتقال سهام به کد بورسی سرمایه‌گذار اقدام کند.
حداقل سرمایه برای استفاده از خدمات سبدگردانی
حداقل مبلغی تعیین شده توسط سازمان بورس و ارواق بهادار برای سبدگردانی 10 میلیون تومان است! اما از آنجایی که این خدمات بصورت اختصاصی برای هر فرد ارائه می‌شود شرکت‌ها حداقل مبلغی را برای پذیرش سرمایه‌گذاران تعیین می‌کنند که عموما حداقل مبلغ 1 میلیارد تومان به بالا است. برای مثال حداقل سرمایه برای استفاده از سبدگردانی کارگزاری مفید و آگاه به ترتیب 5 و 7 میلیارد تومان است. البته شرکت‌هایی نیز وجود دارد که حداقل مبلغ را سرمایه 100 میلیون تومانی تعیین کرده‌اند!
کارمزد سبدگردانی در بورس
کارمزد شرکت‌های سبدگردانی بصورت کارمزد ثابت و کارمزد متغییر تعریف می‌شود.
کارمزد ثابت
کارمزد ثابت بابت خدمات ارائه شده و هزینه‌های جاری شرکت به صورت درصدی بین 1 تا 2 درصد و با شرط سود بیشتر از 1% سبد سرمایه‌گذار محاسبه می‌شود. برای مثال اگر در بازه قرارداد سبد سرمایه‌گذاری شما 10% ضرر کسب کرده باشد سبدگردان هیچ کارمزد ثابتی از شما دریافت نخواهد کرد.
نکته: عموما شرکت‌ها کارمزد ثابتی بابت خدمات ارائه شده دریافت نمی‌کنند. چرا که عدم دریافت کارمزد ثابت را به عنوان تخفیفی برای مشتریان خود درنظر می‌گیرند.
کارمزد متغییر
سبدگردان با توجه مبلغ سرمایه‌گذاری و بازدهی سبد، درصدی از سود سبد سرمایه‌گذاری را به عنوان کارمزد متغییر دریافت می‌کنند. کارمزد متغیر برای بازدهی سبد سرمایه‌گذاری کمتر از 20%، صفر است. یعنی هیچ سودی بابت بازدهی‌های کمتر از 20% دریافت نخواهد کرد. عدد 20% بر مبنای سود بانکی در یکسال لحاظ می‌شود و با توجه به توافق بین سرمایه‌گذار و شرکت می‌تواند کمتر یا بیشتر از 20% درنظر گرفته شود.
برای بازدهی‌های بیشتر از 20%، درصدی از بازدهی بالاتر از 20% به سبدگردان تعلق می‌گیرد. یعنی مثلا اگر سبد سهام شما 50% بازدهی داشته باشد 20% ابتدای درنظر گرفته نمی‌شود و بخشی از 30% باقی مانده به عنوان کارمزد خواهد بود. این کارمزد برای شرکت‌های مختلف متفاوت است و در قرارداد ذکر می‌شود.
سقف کارمزد
همانطور که گفته شد اگر سبد سهام شما ضرر کرده باشد یا سودی کمتر از 20% کسب کرده باشد هیچ کارمزدی از شما گرفته نمی‌شود. اما برای سودهای بالاتر از 20% درصدی از سود به شرکت تعلق می‌گیرد. بنابراین هیچ سقف کارمزدی برای سبدگردان وجود ندارد! در واقع یک بازی Win-Win است هر چه سبد شما بیشتر سود کند کارمزد شرکت هم بیشتر می‌شود.
نکته: دقت بفرمایید که کارمزد به اصل پول شما و 20% سود اولیه شما تعلق نخواهد گرفت. در واقع اصل پول به همراه 20% سود ابتدایی را کنار گذاشته می‌شود. حال با توجه به قرارداد، درصدی از مبلغ باقی مانده به سبدگردان تعلق خواهد گرفت.
درصد سود
تضمین سود توسط شرکت‌ها تخلف محسوب می‌شود و هیچ گونه تضمین سودی وجود ندارد!
تذکر: سبدگردان در زیان سبد سرمایه‌گذاری سهیم نیست. بنابراین شاید بتوان یکی از معایب سبدگردانی را این نکته دانست که در صورت استفاده از سبدگردان‌های غیر حرفه‌ای احتمال ضرر برای شما وجود دارد.
مثال از نحوه محاسبه کارمزد و درصد سود
برای مثال اگر یک شرکت کارمزد خود را اینگونه تعریف کرده باشد که “10% از سود بدست آمده برای سودهای بالاتر از 20%”. حال اگر شما با مبلغ 10 میلیارد تومان با شرکت قرارداد 1 ساله امضا کرده باشید و در پایان 1 سال قرارداد، سبد سرمایه‌گذاری شما 60% سود کسب کرده باشد. بنابراین دارایی شما به مبلغ 16 میلیارد تومان افزایش یافته است و سود سبدگردان بدین صورت محاسبه می‌شود:
ابتدا 20% ابتدایی سود بدست آمده را کنار می‌گذارید! حال 10 درصد از سود باقی مانده به سبدگردان تعلق خواهد گرفت. یعنی در این مثال که سبد شما 60% سود کسب کرده بود بعد از کنار گذاشتن سود اولیه 20% سبد، 40% سود باقی می‌ماند. حال 10% از سود 40% باقی مانده به شرکت تعلق خواهد گرفت. یعنی 0.1 از 40 درصد سود کسب شده که می‌شود 4 درصد از سود کسب شده. بنابراین 56% از سود کسب شده به شما تعلق می‌گیرد و 4% آن به عنوان کارمزد خواهد بود. یعنی 400 میلیون تومان از سود 6 میلیاردی شما به شرکت و مبلغ 15 میلیارد و 600 میلیون تومان به شما تعلق خواهد گرفت.
پارامترهای انتخاب بهترین شرکت سبدگردانی
- بررسی بازدهی در بازه‌های زمانی متفاوت
برای انتخاب بهترین شرکت باید بازدهی آن در بازه‌های زمانی متفاوت مورد بررسی قرار بگیرد. مدنظر داشته باشید که بازدهی مطلوب در یک بازه کوتاه مدت دلیلی بر اعتبار سبدگردان نیست. برای انتخاب بهترین شرکت باید به بررسی بازدهی آنها در بازه‌های بلندمدت مثلا 5 ساله بپردازید. برای مثال بازدهی شرکت سبدگردان انتخاب مفید از ابتدای تاسیس (بهمن 95) تا مرداد 1399 بیش از 1750 درصد بوده است.
- واکاوی مقدار کارمزد ثابت و متغییر
درصد کارمزد ثابت و متغییر و خدمات ارائه شده نیز باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
- بررسی گزارش عملکرد شرکت در سایت SEO.IR
گزارش عملکرد شرکت‌های سبدگردان از سال 1391 تا سال 1397 را می‌توانید در سایت SEO.ir مطالعه کنید. رتبه‌بندی شرکت‌ها بر اساس نرخ بازدهی زمان وزنی (TWRR) در سال 1397 طبق گزارش سازمان بورس مطابق شکل زیر است. این اطلاعات مستقیما از سایت بورس و اوراق بهادار (SEO.ir) استخراج و در اختیار شما دوستان عزیز قرار گرفته است.
لیست شرکت‌های سبدگردان بورس
در ادامه لیست شرکت‌های معتبر و دارای مجوز از سازمان بورس را مشاهده می‌کنید.
- کاریزما
- آسمان
- سبدگردانی مفید
- سبدگردانی فارابی
- آگاه
- اقتصاد بیدار
- الماس
- سرمایه ایرانیان
- هدف
- آرمان اقتصاد
- سهم آشنا
- پاداش سرمایه
تفاوت صندوق سرمایه‌گذاری و سبدگردانی در بورس
نوع مالکیت بر سهام
همانطور که در مقاله “صندوق سرمایه گذاری چیست؟” توضیح داده شد افراد با خرید واحدهای صندوق (Unit) دارایی خود را در اختیار صندوق سرمایه‌گذاری قرار می‌دهند. مدیر صندوق با وجه حاصل از فروش واحدهای صندوق، اقدام به خرید سهام، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی و… می‌کند. در واقع شما با خرید واحدهای صندوق سرمایه گذاری بصورت غیر مستقیم مالک و سهامدار سهام و سایر اوراق بهادار خریداری شده توسط صندوق هستید. صندوق سرمایه‌گذاری مالک مستقیم سهام و سایر اوراق بهادار است. اما در بحث سبدگردانی در بورس، خرید و فروش سهام بصورت مستقیم برای شما انجام می‌گیرد. یعنی در سبدگردانی، شما مستقیما سهامدار و مالک سهام خریداری شده هستید. دقیقا مشابه همان وضعیتی که خودتان اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنید.
مقدار ریسک
در بحث سبدگردانی با توجه به روحیات فرد سرمایه‌گذار، خرید و فروش سهام و سایر اوراق بهادار بصورت مستقیم انجام می‌گیرد. اما در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با توجه به استراتژی صندوق و روحیه تمام افراد سرمایه‌گذار خواهد بود. بنابراین ریسک صندوق‌های سرمایه‌گذاری کمتر از سبدگردانی است.
حداقل مبلغ سرمایه گذاری
شما با خرید یک واحد از صندوق سرمایه‌گذاری می‌توانید در آن صندوق، سرمایه‌گذاری کنید. عموما حداقل قیمت 1 واحد صندوق 100 هزار تومان است اما حداقل سرمایه برای استفاده از خدمات سبدگردانی عموما 1 میلیارد تومان به بالا است. بنابراین افرادی که سرمایه اندکی دارند نمی‌توانند از خدمات سبدگردانی در بورس بهره ببرند.
مقدار کارمزد ثابت و متغییر
خدمات صندوق سرمایه‌گذاری مربوط به تمامی سرمایه‌گذاران صندوق و بصورت عمومی است. اما خدمات سبدگردانی مربوط به شخص شما و بصورت اختصاصی است. بنابراین کارمزد و هزینه‌های خدماتی صندوق سرمایه‌گذاری کمتر از سبدگردانی است. در واقع هزینه خدمات صندوق سرمایه گذاری بصورت کارمزد از تمامی سرمایه‌گذاران کسر می‌شود.
صندوق سرمایه‌گذاری در سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها شریک نیست و کارمزد ثابتی را از سرمایه‌گذاران دریافت می‌کند. اما سبدگردان علاوه بر کارمزد ثابت، در سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها نیز شریک است و درصدی از سود را به عنوان کارمزد متغییر دریافت می‌کند.
نکته: نه صندوق سرمایه‌گذاری و نه شرکت سبدگردان هیچ کدام در ضرر با شما شریک نیستند!
تضمین سوددهی
هیچ گونه تضمین سودی در سبدگردانی وجود ندارد. اما برخی صندوق‌های سرمایه‌گذاری (مثل صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت) درصدی را به عنوان سود به سرمایه‌گذاران تضمین می‌کند.
آیا امکان کلاه برداری در سبدگردانی بورس وجود دارد؟
- تمامی شرکت‌های سبدگردان مجوز فعالیت 2 ساله از سازمان بورس و اوراق بهادار دارند و بعد از این مدت در صورت عدم تخلف تمدید خواهد شد. همچنین بعد از انتخاب یک شرکت و عقد قرارداد با آن، 3 نسخه از قرارداد توسط شرکت به سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال می‌شود. سپس پس از بررسی و تایید قرارداد توسط سازمان بورس، یک نسخه از قرارداد نزد سازمان بورس جهت ارزیابی و نظارت بر فعالیت شرکت نگه داشته می‌شود. 2 نسخه دیگر نیز به شرکت و سرمایه‌گذار تحویل داده می‌شود.
- بعد از آن کد سبدگردانی به نام شخص سرمایه‌گذار توسط سازمان بورس صادر می‌شود. سپس تمامی معاملات سهام و سایر اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار تحت آن کد انجام شود. شرکت موظف به ارائه شناسه کاربری ویژه به شخص سرمایه‌گذار است تا مشتری بتواند بصورت لحظه‌ای نسبت به مشاهده سبد سرمایه‌گذاری خود اقدام کند.
- همچنین در قرارداد بایستی یک شماره حساب و شماره شبا بانکی به نام شخص سرمایه‌گذار قید شود. بنابراین واریز وجه فقط به شماره حساب بانکی به نام شخص سرمایه‌گذار امکان‌پذیر است.
- نهایتا یک حسابرس معتمد از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار بر فعالیت شرکت سبدگردان نظارت دارد و گزارشی از عملکرد شرکت بصورت ماهانه به سرمایه‌گذار ارسال می‌کند.
- با توجه به توضیحات بالا، امکان کلاه‌برداری شرکت های سبدگردانی در بورس تقریبا صفر است. بنابراین با خیالی آسوده می‌توانید از خدمات شرکت‌های معتبر با مجوز رسمی سازمان بورس استفاده نمایید.
اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.
- بورس چیست به زبان ساده — انواع بازار بورس1
- فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟2
- ثبت نام در بورس — ثبت نام سجام دریافت کد بورسی3
- کد بورسی چیست؟ + مراحل دریافت کد سهامداری4
- طریقه ثبت نام سجام با گوشی (10 گام) + احرازهویت غیرحضوری5
- کارگزاری بورس چیست؟ + وظایف کارگزاری بورس6
- ثبت نام در کارگزاری مفید: ثبت نام رایگان + سجام7
- سبدگردانی چیست؟ + مزایا و معایب سبدگردانی8
- صندوق سرمایه گذاری چیست؟ + انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری9
- عرضه اولیه سهام چیست؟ + نحوه خرید10
- نماد بورسی چیست؟ + لیست کامل نمادهای بورس11
- انواع وضعیت نمادهای بورسی + مفاهیم و شرایط12
- دلایل توقف نمادهای بورسی + نحوه و زمان بازگشایی13
- دامنه نوسان چیست؟ + دامنه نوسانات بورس و فرابورس14
- حجم مبنا چیست؟ + کاربرد حجم مبنا در بورس چیست؟15
- صف خرید و صف فروش در بورس چیست؟16
- شاخص بورس چیست؟ فرمول + انواع شاخص بورس17
- نسبت P/E در بورس چیست و چه کاربردی دارد؟18
- EPS چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟19
- سود نقدی سهام (DPS) چیست؟ + نحوه دریافت و فرمول DPS20
- افزایش سرمایه چیست؟ + مراحل و انواع افزایش سرمایه21
- حق تقدم سهام چیست؟ + نحوه پرداخت22
- حد ضرر چیست؟ + آموزش نحوه محاسبه حد ضرر23
- خرید و فروش پله ای چیست؟ استراتژی بزرگان بورس24
- نحوه خرید و فروش سهام در کارگزاری مفید | آموزش مفید آنلاین25
- آموزش ایزی تریدر اربیس (نسخه موبایل + کامپیوتر)26
- TSETMC چیست؟ — آموزش کامل سایت TSETMC27
- کدال چیست؟ + کاربرد سایت کدال در بورس28
سلام و عرض ادب خدمت شما
چگونه می تونم این مطالب رو به صورت چاپ و جزوه داشته باشم آیا امکان ارسال مطالب از طرف شما به صورت کتاب یا جزوه هست البته با پرداخت هزینه
سلام
کافی است کلیدهای CTRL + P را همزمان فشار دهید تا گزینه چاپ را مشاهده بفرمایید.