دلایل توقف نمادهای بورسی + نحوه و زمان بازگشایی

در مقاله قبلی پیرامون انواع وضعیت نمادهای بورسی گفتیم که گاهی اوقات معاملات سهام متوقف می‌شود و معامله‌گران امکان ثبت سفارش را نخواهند داشت. در این آموزش بورس قصد داریم دلایل توقف نمادهای بورسی، زمان و نحوه بازگشایی نماد و نهایتا مکانیزم حراج ناپیوسته در وضعیت مجاز – محفوظ را تشریح کنیم. 6 دلیل کلی برای توقف نمادها در بورس وجود دارد که در ادامه توضیحات کاملی را پیرامون هر کدام ارائه خواهیم کرد.

برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه
برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده
افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف
افشای اطلاعات با اهمیت گروه ب
تغییرات بيش از 20 درصدی قیمت
تغییرات بيش از 50 درصدی قیمت سهام

توقف نمادهای بورسی به علت برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه

تمامی شرکت‌های بورسی موظف هستند حداکثر 4 ماه پس از پایان سال مالی خود، نسبت به برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه اقدام کنند. مجمع عمومی عادی سالیانه جهت تصویب صورت‌های مالی و تصمیم‌گیری در مورد DPS شرکت است. در واقع شرکت تمام اطلاعات مالی خود در یک سال اخیر را ارائه و طبق آن EPS یا همان سود هر برگه سهام مشخص می‌شود. سپس پیرامون مقدار DPS یا همان سود نقدی سهام تصمیم‌گیری می‌شود.

ناظر بازار 1 یا 2 روز قبل از برگزاری مجمع، اطلاعیه توقف نماد را در سایت TSETMC منتشر می‌کند. بعد از انتشار اطلاعیه توقف، در پایان آن روز کاری نماد بسته و بصورت “ممنوع – متوقف” تغییر خواهد کرد. همچنین اطلاعیه دعوت به مجمع حداقل 1 هفته قبل از برگزاری مجمع در سامانه کدال منتشر می‌شود.

نکته: اگر قصد شرکت در مجمع سالانه را ندارید باید قبل از توقف نمادهای بورسی اقدام به فروش سهام خود کنید!

نحوه و زمان بازگشایی نماد پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه

نماد بورسی پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه و حداکثر ظرف 2 روز کاری بعد از انتشار “اطلاعیه تصمیمات مجمع” در کدال، آماده بازگشایی می‌شود.

اطلاعیه تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه در کدال

بعد از انتشار تصمیمات مجمع عمومی سالیانه، ناظر بازار اطلاعیه بازگشایی نماد معاملاتی را در سایت TSETMC منتشر می‌کند. سپس نماد بورسی بدون محدودیت نوسان قیمت و با استفاده از مکانیزم حراج ناپیوسته آماده معامله می‌شود. در ادامه این مقاله مکانیزم حراج ناپیوسته را توضیح می‌دهیم.

توقف نمادهای بورسی به علت افزایش سرمایه

دلایل مختلفی برای برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده وجود دارد مثل:

تصمیم‌گیری در مورد افزایش سرمایه
تصویب افزایش سرمایه
اصلاح اساسنامه
انحلال شرکت
انتشار اوراق قرضه
تغییر در مدیران و بازرسان و یا تعداد مدیران
و…

گاهی اوقات پروسه افزایش سرمایه چندین ماه طول می‌کشد. در این مدت نماد بورسی متوقف خواهد بود و امکان ثبت سفارش وجود نخواهد داشت. بنابراین اگر در این مدت نیاز به نقدینگی و فروش سهام خود داشته باشید هیچ کاری از شما ساخته نیست! و باید منتظر بازگشایی سهام خود باشید. همچنین تغییرات قیمت و تعداد سهام پس از افزایش سرمایه، حق تقدم سهام و نحوه تبدیل آن به سهم و… نیز خود داستان مفصلی دارد. به شما توصیه می‌کنیم حتما مقاله زیر را مطالعه بفرمایید.

افزایش سرمایه چیست؟

اطلاعیه دعوت به مجمع عمومی فوق‌العاده جهت تصویب افزایش سرمایه، حداقل 1 هفته قبل از برگزاری آن منتشر می‌شود. اطلاعیه توقف نماد معاملاتی 2 روز قبل از برگزاری مجمع فوق‌العاده توسط ناظر بازار منتشر می‌شود. در پایان روز کاری انتشار اطلاعیه توسط ناظر، وضعیت نماد بورسی بصورت “ممنوع – متوقف” تغییر می‌کند.

تذکر: ممکن است ناظر بازار ساعت 12 اطلاعیه توقف نماد را منتشر کند سپس نیم ساعت بعد یعنی ساعت 12:30 (در پایان روز کاری) نماد را متوقف کند. بنابراین حتما پیگیر اطلاعیه و آگهی‌های سهام خود در سایت کدال باشید تا از چند روز قبل مطلع شوید.

نحوه و زمان بازگشایی نماد پس از مجمع فوق العاده افزایش سرمایه

پس از برگزاری مجمع فوق‌العاده، گزارش تصمیمات مجمع عمومی فوق‌العاده در کدال منتشر می‌شود. سپس ناظر بازار چند روز کاری بعد (گاها 1 هفته بعد) اقدام به بازگشایی نماد می‌کند.

بعد از مجمع فوق العاده جهت تصویب افزایش سرمایه، نماد معاملاتی بدون محدودیت نوسان قیمت بازگشایی می‌شود. همچنین معاملات باید به تایید ناظر بازار برسد.
اگر مجمع عمومی فوق‌العاده جهت تصمیم‌گیری در مورد افزایش سرمایه باشد؛ نماد بورسی با محدودیت دامنه نوسان و بصورت حراج ناپیوسته بازگشایی می‌شود.

توقف نمادهای بورسی به علت افشای اطلاعات با اهمیت گروه (الف) و (ب)

انتشار اطلاعاتی که در روند تصمیم‌گیری معامله‌گران برای ارزیابی قیمت سهام موثر باشد باعث توقف نمادهای بورسی می‌شود. این اطلاعات در دو گروه “اطلاعات با اهمیت – گروه الف” و “گروه ب” تقسیم‌بندی می‌شوند. با توجه به نوع اطلاعات منتشر شده، زمان توقف و نحوه بازگشایی نماد بورسی متفاوت خواهد بود. به محض انتشار اطلاعیه افشای اطلاعات با اهمیت (الف و ب) نماد بورسی توسط ناظر بازار بسته می‌شود.

اطلاعیه‌های با اهمیت گروه الف

اعلام ورشکستگی، تعلیق یا توقف فعالیت‌های شرکت
بهره‌برداری از طرح‌های تولیدی جدید شرکت
اعلام نتیجه شرکت در مزایده یا مناقصه
هر گونه تغییر که باعث سودآوری جدید شرکت شود. مثل کشف ذخایر جدید برای شرکت‌های معدنی، خرید یا فروش سهام شرکت‌های دیگر برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری. افزایش یا کاهش قیمت دلار برای شرکت‌های صادرات محور یا واردات محور
تغییرات با اهمیت در عملکرد شرکت‌های تحت کنترل
انعقاد قرارداد مهم
خرید، واگذاری، اخذ، فسخ و تغییرات مجوز فعالیت، امتیاز تجاری یا علائم تجاری
تغییر قابل ملاحظه در درصد سهام سهامداران عمده شرکت
افزایش قابل ملاحظه قیمت فروش محصولات یا قیمت خرید مواد اولیه
نقل و انتقال دارایی‌های ثابت شرکت

اطلاعیه‌های با اهمیت گروه ب

برگزاری یا شرکت در مناقصه و مزایده
ارائه دعاوی حقوقی مهم توسط شرکت یا علیه شرکت
تغییرات در تولید و فروش محصولات
تغییر سیاست تقسیم سود نقدی
توثیق یا مسدود کردن سهام ناشر متعلق به سهامدار عمده
واگذاری سهام
توثیق یا فک رهن دارایی‌ها
سایر اطلاعات با اهمیت مثل تعیین تکلیف تسهیلات معوق بانکی و بخشودگی جرائم

نحوه و زمان بازگشایی نماد بورسی پس از افشای اطلاعات با اهمیت الف و ب

پس از انتشار اطلاعات با اهمیت گروه (الف)، نماد بورسی در روز کاری بعد و با دامنه نوسان نامحدود بازگشایی می‌شود. بعد از افشای اطلاعات با اهمیت گروه (ب)، نماد در همان روز کاری (یا حداکثر روز بعد) و با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.

وقفه معاملاتی به علت تغییرات بيش از 20 درصدی قیمت

اگر تغییرات قیمت پایانی سهام در 5 روز متوالی بیشتر از 20% شود معاملات نماد متوقف می‌شود. سپس به مدت 60 دقیقه در وضعیت سفارش‌گیری قرار می‌گیرد. بعد از آن معاملات در دامنه نوسان فعلی و طبق روال عادی ادامه خواهد یافت.

توقف نمادهای بورسی به علت تغییرات بيش از 50% قیمت

اگر تغییرات قیمت پایانی سهام یک شرکت در 15 روز کاری متوالی بیشتر از 50 درصد نوسان داشته باشد (هم افزایش و هم کاهش قیمت) نماد معاملاتی توسط ناظر بازار ممنوع – متوقف خواهد شد. سپس شرکت موظف به برگزاری كنفرانس اطلاع‌رسانی است. تمامی معامله‌گران می‌توانند تا پایان آن روز سوالات خود پیرامون دلایل و ابهامات افزایش یا کاهش قیمت سهام شرکت را توسط سامانه تِدان (Tedan.ir) ثبت کنند. شرکت نیز باید شفاف‌سازی‌های لازم را ارائه دهد. نماد بورسی پس از انتشار اطلاعات حاصل از برگزاری كنفرانس اطلاع‌رسانی و پذیرش آن توسط ناظر، با محدودیت نوسان قیمت بازگشایی می‌شود. عموما شرکت در اطلاعیه شفاف‌سازی اعلام می‌کند که “هیچ تغییر با اهمیتی در شرکت رخ نداده است!”.

نکته: اگر به هر دلیلی نماد بورسی یک شرکت متوقف شود حق تقدم سهام آن نیز متوقف خواهد شد.

مکانیزم حراج ناپیوسته در بورس چیست؟

همان‌طور که مشاهده کردید برخی نمادهای متوقف شده، در وضعیت مجاز – محفوظ با استفاده از مکانیزم حراج ناپیوسته بازگشایی می‌شوند. تفاوت حراج پیوسته و حراج ناپیوسته در وضعیت سفارش‌گیری است. در حراج پیوسته تمامی سفارشات، در لحظه انجام می‌شود. وضعیت معاملات سهام در بورس در حالت عادی به صورت حراج پیوسته است. اما حراج ناپیوسته شبیه مزایده است. ابتدا معاملات در وضعیت سفارش‌گیری قرار می‌گیرد و هیچ معامله‌ای انجام نمی‌شود. در وضعیت سفارش‌گیری قیمت سهام با چانه‌زنی بین خریداران و فروشندگان تعیین شود. سپس بعد از کشف قیمت، معاملات طبق روال عادی از سر گرفته می‌شود.

6 مورد عمده برای کشف قیمت سهام توسط مکانیزم حراج ناپیوسته وجود دارد:

برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه و مجمع عمومی فوق العاده
افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب
تغییرات بيش از 50 درصدی قیمت سهام
گره معاملاتی
ظن دستکاری قیمت یا پنهان‌کاری اطلاعات توسط شرکت

نکته: معامله‌گران حقیقی نمی‌توانند تعیین قیمت کنند! در واقع قیمت‌های پیشنهادی توسط حقوقی‌ها ثبت می‌شود و حقیقی‌ها صرفا می‌توانند در این قیمت‌ها، سفارش خود را ثبت کنند.

تذکر: بعد از کشف قیمت، این قیمت به عنوان پایه برای ادامه معاملات در وضعیت مجاز درنظر گرفته می‌شود. به عبارت دیگر دامنه نامحدود صرفا در وضعیت مجاز – محفوظ اعتبار دارد. بعد از سفارش‌گیری و کشف قیمت، سفارشات با دامنه نوسان روزانه بورس، مجاز به ثبت است.

برای مثال مطابق شکل بالا ادامه معاملات در نماد خبهمن پس از مکانیزم حراج و تبدیل وضعیت به مجاز را مشاهده می‌کنید. دقت بفرمایید که وقتی وضعیت به مجاز تغییر کند معاملات طبق روال عادی و با دامنه نوسان روزانه انجام می‌شود. چه بسا امکان صف خرید و صف فروش نیز وجود خواهد داشت.

عدم تعیین قیمت در حراج ناپیوسته

در صورت عدم کشف قیمت یا عدم تایید معاملات توسط ناظر، حراج ناپیوسته یک بار تکرار می‌شود. با اعلام نظر ناظر بازار در همان روز کاری یا ابتدای روز معاملاتی بعدی حراج ناپیوسته دوباره انجام خواهد شد.

اگر این بار نیز کشف قیمت صورت نگیرد آخرین قیمت پایانی سهام قبل از متوقف شدن معیار قرار می‌گیرد. این قیمت به عنوان مرجع برای معاملات در حراج پیوسته درنظر گرفته شده و نماد بازگشایی می‌شود.

تایید معاملات توسط ناظر بازار در حراج ناپیوسته

در اکثر موارد هنگام بازگشایی نمادها و کشف قیمت توسط مکانیزم حراج ناپیوسته، سفارش‌گیری بدون دامنه نوسان قیمت انجام می‌شود. ممکن است عده‌ای با دستکاری و سوء نیت اقدام به ثبت سفارش کنند تا قیمت کشف شده را بیشتر یا کمتر از مقدار مطلوب رقم بزنند.

از آنجایی که باید قیمت بر اساس عرضه و تقاضا واقعی شناسایی شود نه سفته‌بازی! بنابراین ناظر بازار می‌توانند تمام معاملات یک نماد بورسی را باطل کند و مورد تایید قرار ندهد. در این حالت سفارش‌گیری دوباره انجام می‌شود.

سوال: ناظر بازار با چه معیار و متری اقدام به سنجش این رفتار می‌کند؟ آیا همیشه عدالت برقرار می‌شود؟ و یا چه شخص و سازمانی بر ناظر بازار نظارت دارد؟

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

5.0