نماد بورسی چیست؟ + لیست کامل نمادهای بورس

تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران با یک نماد بورسی بصورت حروف اختصاری مثل شبندر، ذوب، خساپا، وساپا، شستا، شسپا و… شناخته می‌شوند. این نامگذاری بخاطر شناسایی و معرفی ساده‌تر شرکت‌های بورسی است. قواعد و اصول خاصی برای نامگذاری نمادها در بورس وجود دارد. نماد بورسی “خساپاح” زمین تا آسمان با “خساپا” متفاوت است! یکی مربوط به سهام شرکت سایپا و دیگری حق تقدم آن است. در این آموزش بورس قصد داریم به واکاوی این مفهوم، اصول و قواعد آن به همراه موارد استثنا در نمادهای بورسی بپردازیم.

نماد بورسی چیست؟

نماد بورسی (به انگلیسی: Stock Symbol) حروفی اختصاری برای معرفی ساده‌تر و سهولت در انجام معاملات است. مثلا بجای استفاده از عنوان “شرکت ملی صنایع مس ایران” از نماد بورسی آن یعنی “فملی” استفاده می‌کنیم. بنابراین می‌توانید بجای استفاده از جمله “سهام شرکت ملی صنایع مس ایران را خریدم” از جمله ساده‌تر “فملی خریدم!” استفاده کنید. همچنین با مشاهده نماد بورسی می‌توان به حوزه فعالیت آن پی برد. برای مثال با مشاهده نماد یک شرکت بورسی می‌توانید حوزه فعالیت آنرا تشخیص دهید. مثلا نماد “فملی” زیرمجموعه گروه “فلزات اساسی” است و در این صنعت فعالیت دارد.

نکته: در روز عرضه اولیه سهام یک شرکت، نام نماد بورسی آن نیز مشخص و در اطلاعیه ذکر می‌شود.

اصول و قواعد نماد بورسی

اکثر نمادهای بورسی از 2 بخش اصلی ساخته شدند.

1. حرف ابتدایی نماد بورسی: حرف اول معرف “گروه صنعتی” است که آن شرکت در آن حوزه فعالیت می‌کند.
2. بقیه حروف: خلاصه‌ای از نام اصلی آن شرکت بورسی است.

برای مثال نماد بورسی “خساپا” متعلق به شرکت خودروسازی سایپا را درنظر بگیرد. حرف “خ” معرف گروه صنعتی این شرکت بورسی است یعنی گروه “خودرو و ساخت قطعات”. بقیه حروف یعنی “ساپا” خلاصه‌ای از نام اصلی شرکت یعنی “سایپا” است.

شاید سوال برایتان پیش بیاد حالا چرا “ساپا”؟! یعنی فقط همان حرف “ی” در “سایپا” زیاد بود!؟ جواب منطقی برای این سوال شما وجود ندارد! عموما نامگذاری‌ها جهت تلفظ راحت‌تر صورت می‌گیرد. همچنین طبق محدودیت‌های کاراکتری در سامانه قبلی TSE، برخی نامگذاری‌های نامتعارف قدیمی همچنان استفاده می‌شود.

تذکر مهم: تمامی “حق تقدم سهام” با حرف “ح” خاتمه پیدا می‌کنند. برای مثال “خپارسح” مربوط به “حق تقدم سهام پارس‌خودرو یا همان خپارس” است. حق تقدم مثل سهام شرکت نیست که همیشه قابل معامله باشد. با خرید حق تقدم سهام شما باید مبلغ اسمی سهم را به حساب شرکت واریز کنید. اگر این مبلغ را در زمان مشخص واریز نکنید شرکت به نیابت از شما اقدام به فروش سهام شما می‌کند! در مقاله‌ای جداگانه بصورت مفصل به بحث حق تقدم سهام پرداختیم.

چندین مثال عملی از مفهوم نمادها در بورس

نماد بورسی “فولاد” معرف شرکت “فولاد مبارکه اصفهان” و جز گروه “فلزات اساسی” است. شاید در نگاه اول اینطور به نظر برسد که “فولاد” خلاصه همان “فولاد مبارکه اصفهان” است. اما اون کلمه “ف” در ابتدای آن معرف گروه “فلزات اساسی” است.

نماد بورسی “شپنا” معرف شرکت “پالایشگاه نفت اصفهان” و جز گروه “فرآورده‌های نفتی، كك و سوخت هسته‌ای” است. حرف “ش” در ابتدای آن معرف گروه “فرآورده‌های نفتی، كك و سوخت هسته‌ای” است و مابقی حروف یعنی “پنا” مخفف نام اصلی شرکت “پالایشگاه نفت اصفهان” است.

نماد بورسی “ختور” معرف شرکت “رادیاتور ایران” و جزء گروه “خودرو و ساخت قطعات” است. قسمت دوم آن یعنی “تور”، از انتهای کلمه “رادیاتور” گرفته شده است. بنابراین قاعده خاصی در قسمت دوم یعنی “خلاصه نام شرکت” وجود ندارد! حتی قسمت اول نماد بورسی نیز گاهی اوقات از قاعده “معرف صنعت فعال در آن” پیروی نمی‌کند. در ادامه ابتدا لیست کامل حروف اختصاصی گروه های فعال در بورس را معرفی می‌کنیم. سپس به واکاوی استثناهای نمادهای بورسی تهران می‌پردازیم.

لیست کامل حروف اختصاصی نمادهای بورسی

تا به امروز بالای 500 شرکت در بورس تهران پذیرفته شده است. سازمان بورس اوراق بهادار هر کدام از این شرکت‌ها را در گروه صنعتی خاص طبقه‌بندی می‌کند. برای مثال در بورس تهران تمامی نمادهای دارویی، سیمان، مواد غذایی، خودرویی، بانکی، پالایشگاهی و… در یک زیرمجموعه خاص با اسم مشخص قرار می‌گیرند. در ادامه لیست کامل گروه‌بندی گروه‌های صنعتی موجود در سایتTSETMC را خدمت شما بیان می‌کنیم.

نمادهای استثنا و خاص

شرکت ذوب آهن اصفهان با نماد “ذوب” جزء گروه “فلزات اساسی” است اما حرف اول آن “ف” نیست. بنابراین حرف ذ در ابتدای نماد بورسی ذوب بیانگر گروه خاصی نیست. در گروه “فلزات اساسی” استثناها دیگری نیز وجود دارد مثل شرکت فولاد کاوه جنوب کیش با نماد بورسی “کاوه”، نماد “هرمز” و “ارفع”.

در صنایع دیگر نیز نامگذاری‌هایی بدون قاعده خاص وجود دارد مثل:

• گروه كارخانجات صنعتی تبرک با نماد بورسی “تبرک”
• بانک دی و سامان به ترتیب با نماد “دی” و “سامان”
• گروه دارویی برکت با نماد بورسی “برکت”
• “های وب” به عنوان شرکت داده گستر عصرنوين-های وب
• شرکت بیمه ما با نماد “ما”

نمادها در بورس‌های جهانی

در بورس‌های جهانی نیز هر شرکت با یک نماد خاص نامگذاری و معرفی می‌شود. برای مثال سهام شرکت معروف توییتر (Twitter) در بورس نیویورک با نماد بورسی TWTR شناخته می‌شود. سهام شرکت آلفابت (گوگل) در بورس نزدک با نمادGOOGL  معرفی می‌شود.

به شما توصیه میکنم حتما مقاله انواع وضعیت نمادهای بورس را نیز مطالعه بفرمایید.