آموزش بورس — گام به گام و رایگان
آموزش بورس به زبان ساده در 6 گام اصلی خلاصه میشود. ریسک بخاطر عدم آگاهی و دانش از انجام کاری است. دانش معاملات رابطه معکوس با ریسک معاملات دارد. هر چه دانش بورسی شما بیشتر باشد ریسک معاملات شما کمتر خواهد بود و سود بیشتری کسب میکنید.
بورس چیست
بورس اوراق بهادار (Stock exchange) یا به اصطلاح Bourse بازاری رسمی و سازمانیافتهای است که در آن داراییهای مالی مثل سهام شرکتها، اوراق مشارکت و… تحت قوانین و مقررات خاصی بر اساس عرضه و تقاضا معامله میشود.
مزایای بورس
- جمعآوری و هدایت سرمایههای خُرد و راکد به سمت طرحهای تولیدی بزرگ
- تامین منابع مالی شرکتها و افزایش بهرهوری آنها
- تولید اشتغال و کاهش بیکاری
- رشد تولید ناخالص ملی
- کاهش تورم و کنترل نقدینگی
- امکان نقدشوندگی بهتر نسبت به سایر بازارهای موازی
- بازدهی بالاتر نسبت به سایر بازارهای مالی در بلندمدت
- امکان سرمایهگذاری با حداقل مبلغ (500 هزار تومان)
- اطمینان از شفافیت اطلاعات شرکتها
- محافظت از سرمایه در برابر تورم
- افزایش اعتبار شرکتها
- سهولت در تامین منابع مالی از طریق انتشار سهام و افزایش سرمایه
- معافیتهای مالیاتی برای شرکتهای بورسی
انواع بورس
عموما مردم با بورس اوراق بهادار آشنایی دارد اما باید بدانید که بطور کلی بورس در ایران به 4 دسته کلی تقسیم میشود:
- بورس اوراق بهادار تهران: همان بازاری که در عامه مردم به بورس شناخته میشود و داراییهای مالی از جمله سهام شرکتهای مختلف، اوراق مشارکت و… در آن معامله میشود.
- بورس کالا: مواد اولیه، خام و فرآوری نشده مثل نفت، برنج، گندم، پنبه و تمامی فلزات اساسی مثل سنگ آهن در بورس کالا عرضه میشود.
- بورس انرژی: در سال 91 با هدف معامله حاملهای انرژی مثل نفت، گاز، برق و… تاسیس شد.
- فرابورس
مراحل صفر تا صد آموزش بورس
در ادامه مفاهیم پایه و مبانی مقدماتی بورس ایران را به زبان ساده آموزش میدهیم تا گام اول را مستحکم بردارید. 6 مرحله آموزش کامل بورس از صفر تا صد به شرح زیر است. در ادامه بصورت کامل هر مرحله را تشریح خواهیم کرد.
- آشنایی ابتدایی با بورس ایران و ساختار بازار سرمایه
- ثبت نام در سجام و دریافت کد بورسی
- آشنایی با انواع روشهای سرمایه گذاری
- آموزش مفاهیم پایه و اصطلاحات رایج Bourse
- یادگیری انواع روشهای تحلیلی (تکنیکال، بنیادی)
- آموزش نحوه خرید و فروش در بورس (شروع معاملهگری)
گام صفر آموزش بورس: آشنایی با بورس و ساختار بازار سرمایه
بورس تهران در بهمن ماه سال 1346 با عرضه سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس فعالیت خود را شروع کرد. سامانه معاملات آنلاین بورس (ONLINE TRADING) نیز از سال 1389 در دسترس عموم قرار گرفت. بورس برای هر سه راس مثلث “اقتصاد کلان، سرمایه گذار، شرکت های بورسی” مزایای ویژه و خاصی دارد.
نکته:
- ساعت کاری بورس تهران از ساعت 9 صبح تا 12:30 و در روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته (بجز روزهای تعطیل) است.
- حداقل سن و حداقل سرمایه برای ورود به بورس به ترتیب 18 سال و 500 هزار تومان است.
فرابورس یکی دیگر از بورسهای مهم ایران با عمر کمتر نسبت به بورس کمتر است. تفاوت اصلی بورس و فرابورس به زبان ساده در نحوه پذیرش آنهاست. بدینصورت که پذیرش شرکتها در فرابورس نسبت به بورس سادهتر است. بنابراین شرکتهایی که در بورس تهران پذیرفته میشوند از اعتبار بیشتر و ریسک معاملاتی کمتری (ارزش ذاتی بالاتر، سوددهی بالاتر، شفافیت اطلاعاتی بالاتر و…) برخوردار هستند. فرابورس دارای 9 بازار؛ اول، دوم، بازار پایه زرد، نارنجی، قرمز و… است.
آموزش نحوه ثبت نام در بورس
برای ورود به جاده آموزش بورس، ابتدا باید در بورس ثبت نام کنید که شامل 3 مرحله ساده است:
- ثبت نام در سجام جهت دریافت کد بورسی
- ثبتنام در یک کارگزاری معتبر
- احراز هویت
نکته:
ثبت نام در بورس هیچ هزینهای ندارد و بصورت غیرحضوری نیز امکانپذیر است.
کد بورسی مثل کد ملی شماست. همانطور که هویت شما به عنوان یک ایرانی با کد ملیتان مشخص میشود، هویت شما در بورس نیز با کد بورسی شما مشخص میشود. کد بورسی شامل 3 حرف فارسی و 5 عدد میباشد. عموما سه حرف فارسی شامل حروف ابتدایی نام خانوادگی شخص موردنظر است مثل “گلم 98023”. مدارک لازم جهت دریافت کد بورسی و ثبتنام در بورس به شرح زیر است:
- کارت ملی
- شماره موبایل تحت مالکیت
- شماره حساب بانکی به نام فرد موردنظر
- حداقل سن: 18 سال
سجام مخفف ”سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان” است. سازمان بورس جهت ارائه خدمات یکپارچه و سریعتر در شهریور 97، سامانه سجام (Sejam.ir) را راهاندازی کرد. تمامی افرادی که قصد ورود به بورس را دارند بایستی ابتدا در سایت سجام ثبتنام کنند. در واقع سامانه سجام پلتفرمی برای جمعآوری اطلاعات تمامی افراد فعال در بورس است. در مقاله زیر مراحل ثبت نام در سجام را بصورت گام به گام و کامل تشریح کردیم.
شرکت کارگزاری یا به اختصار کارگزار بورس (Stock Exchange Broker) یک شرکت واسط جهت خرید و فروش سهام در بورس است. کارگزاری ها با ارائه پنل معاملاتی آنلاین، واسط بین شما و هسته معاملاتی بورس هستند. پس از ثبت نام در کارگزاری و دریافت “نام کاربری و رمز عبور” از کارگزاری مربوطه، به سامانه معاملات آنلاین دسترسی پیدا خواهید کرد. حال براحتی میتوانید اقدام به خرید و فروش سهام کنید. کارگزاری ها به ازای هر معامله مقداری کارمزد (تقریبا 1%) از شما دریافت میکنند. کارگزاری مفید، آگاه، فارابی، اقتصاد بیدار، چند کارگزاری معروف و معتبر هستند.
کارگزاری مفید یکی از قدیمیترین، شناختهترین و اولین کارگزاری های ایران است که در سال 1373 شروع به فعالیت کرد. سامانه خرید و فروش سهام بصورت آنلاین برای اولین بار در سال 1386 توسط مفید ارائه شد. کارگزاری مفید با بیش از 5000 شعبه در ایران به بیش از 11 میلیون نفر از فعالان بورسی خدمات میدهد. براحتی میتوانید مراحل ثبت نام در مفید را در کمتر از چند دقیقه انجام دهید که بصورت 4 مرحله بسیار ساده است.
احراز هویت سجام و کارگزاری
دقت بفرمایید که ثبتنام در کارگزاری و سجام، هر دو نیاز به احراز هویت دارند. 2 روش برای احراز هویت وجود دارد:
- مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت: مدارک موردنیاز برای احراز هویت توسط دفاتر پیشخوان، کد پیگیری ثبتنام و کارت ملی است.
- احراز هویت الکترونیکی: تقریبا اکثر کارگزاریها امکان احراز هویت الکترونیکی دارند. برخی از کارگزاریهای معروف مثل مفید، امکان احراز هویت الکترونیکی سجام را نیز دارا هستند. برای اطلاع از اپلیکیشن و سایتهای طرف قرارداد با سازمان بورس به صفحه “احراز هویت الکترونیکی سجام” مراجعه کنید.
نکته:
توصیه ما به شما، مراجعه به صفحه "احراز هویت الکترونیکی مفید" و ثبت نام بصورت غیرحضوری و همزمان هم در سجام و هم در کارگزاری مفید است.
آموزش بورس: آشنایی با انواع روشهای سرمایه گذاری
قبل از شروع آموزش بورس بهتر است با انواع روشهای سرمایهگذاری آشنا شوید. آیا میدانستید که با دریافت کد بورسی، امکان سرمایهگذاری در طلا نیز وجود دارد!؟ ادامه این آموزش را با دقت مطالعه بفرمایید تا پاسخ این پرسش را متوجه شوید. در حالت کلی 3 روش مختلف برای سرمایهگذاری در بورس وجود دارد:
- خرید و فروش سهام بصورت مستقیم
- سبدگردانی
- صندوق سرمایه گذاری
سبدگردانی مناسب افرادی است که از دانش مناسب، تجربه کافی و زمان لازم برای تحلیل و پیگیری سهام برخوردار نیستند. در واقع شما با عقد قرارداد با سبدگردان (شخصی حقوقی با مجوز رسمی از سازمان بورس) به او وکالت میدهید که نسبت به خرید و فروش سهام و مدیریت پرتفوی شما اقدام کند. در ازای آن شما موظف به پرداخت درصدی از سود به سبدگردان هستید. به شما توصیه میکنیم حتی درصورت استفاده از سبدگردانی، آموزش بورس را ادامه دهید چرا که دانستن بهتر از ندانستن است! مزایای استفاده از خدمات سبدگردانی در بورس عبارت است از:
- مدیریت تخصصی سبد سهام
- کاهش ریسک پذیری معاملات
- افزایش بازدهی سبد سرمایهگذاری
صندوق سرمایهگذاری مشترک (Mutual Fund) یک نهاد مالی است که امکان سرمایهگذاری کم ریسک با سرمایههای اندک را بصورت تخصصی و حرفهای فراهم میآورد. در واقع صندوقهای سرمایهگذاری به عنوان یک روش سرمایهگذاری غیرمستقیم، با جمعآوری سرمایههای خُرد، امکان سرمایهگذاری در زمینههای مختلف را فراهم میآورد. سازمان بورس و اوراق بهادار بر فعالیت آنها نظارت دارد.
شرکتهای سبدگردان معروف عموما مبالغ بالای 1 میلیارد تومان را برای پذیرش سبدگردانی قبول میکنند. اما شما با مبالغ کمتر از 1 میلیون تومان نیز امکان خرید یونیت صندوقهای سرمایهگذاری را دارید. با استفاده از سبدگردانی بصورت مستقیم سهامدار خواهید بود اما در صندوقهای سرمایه گذاری، با خرید یونیتهای صندوق سرمایهگذاری (Unit به معنی واحد) مالک بخشی از آن هستید.
اگر قصد سرمایهگذاری برای فرزندان خردسال خود را دارید به شما توصیه میکنم ماهانه چند یونیت از یک صندوق سرمایهگذاری معتبر را خریداری کنید. صندوق سرمایهگذاری پیشتاز مفید از اردیبهشت 1387 تا خرداد 1401 (14 سال) 37000% بازدهی داشته است!
خرید و فروش سهام بصورت مستقیم
اگر قصد خرید و فروش سهام بصورت مستقیم را دارید ابتدا بایستی چند نکته مهم را بدانید.
تذکر:
- مهمترین و اصلیترین نکته آموزش بورس این است که حتما پول مازاد خود را در بورس سرمایهگذاری کنید. پولی که حداقل در یک سال آینده به آن هیچ نیازی نخواهید داشت.
- با فکر و خیال سوددهیهای نجومی وارد این بازار نشوید.
- ابتدا 2 مرحله بعدی (آشنایی با مفاهیم پایه بورس – آموزش انواع روشهای تحیلی مثل تکنیکال) را به خوبی یاد بگیرید؛ سپس اقدام به خرید و فروش سهام کنید.
آموزش بورس: آشنایی با مفاهیم پایه و اصطلاحات رایج بورس
اولین قدم آموزش بورس، آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات رایج این بازار است.
سهم چیست؟ سهم (Share) معرف کوچکترین قسمت از سرمایه یک شرکت سهامی عام است. هر سهامدار با توجه به تعداد سهام خریداری شده، در مالکیت شرکت سهیم است. برای مثال وقتی 100% سهام یک شرکت در قالب 1 میلیون برگه سهم منتشر میشود و شخصی تعداد 100 هزار سهم آن را خریداری میکند در واقع او مالک 10% شرکت است.
- نکته: عموما درصد محدود و مشخصی (بین 5% تا 20%) از کل سهام شرکت در بورس منتشر میشود نه 100% آن.
- هر شخص حقیقی یا حقوقی که بتواند 50% + 1 سهم شرکت را در اختیار بگیرید رسما مالک اصلی شرکت خواهد بود. البته سهامداران عمده نیز در تصمیمات شرکت دخیل هستند.
- “شرکت سهامی عام” به شرکتی گفته میشود که بخشی از سهام خود را از طریق بورس در اختیار مردم قرار میدهد. اما امکان معامله سهام “شرکت سهامی خاص” در بورس اوراق بهادار وجود ندارد.
ترید چیست و تریدر کیست؟ ترید تلفظ واژه انگلیسی Trade به معنی “معامله” و تریدر (Trader) نیز به معنای “معاملهگر” است.
عرضه اولیه یا همان Initial Public Offering که به اختصار IPO نامگذاری میشود، به اولین روزِ عرضهی درصد مشخصی از کل سهام یک شرکت در بورس گفته میشود. وقتی شرکتی تصمیم به انتشار سهام خود در بورس میکند پس از طی مراحل مختلف و ارزیابیهای گوناگون توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران و در صورت پذیرش، درصدی از سهام آن در بورس عرضه میشود. در واقع با عرضه اولیه سهام یک شرکت در بورس، تمامی معاملهگران حاضر در بورس میتوانند برای اولین بار سهام آن شرکت را خریداری کنند.
نکته: تحلیلگران بنیادی با بررسی صورتهای مالی شرکت و تخمین ارزش تقریبی کل شرکت، ارزش ذاتی هر برگه سهم را محاسبه میکنند. عموما شرکتها در روز عرضه اولیه، سهام را با قیمتی پایینتر از ارزش ذاتی خود منتشر میکنند تا جذابیت برای خرید داشته باشد. بنابراین افزایش قیمت عرضه اولیه در روزهای بعدی تا حدودی تضمین شده است! همین نکته باعث جذابیت و اشتیاق عموم مردم برای خرید عرضه اولیه است.
اگر وارد سایت TSETMC.com شوید اسامی مختلفی مثل شبندر، ذوب، خساپا، وساپا، شستا، شسپا، نفت و… را مشاهده خواهید کرد. این اسامی معرف شرکتهای پذیرفته شده در بورس هستند. در واقع نماد بورسی حروفی اختصاری برای معرفی سادهتر شرکتهای پذیرفته شده در بورس و سهولت در انجام معاملات است. مثلا بجای استفاده از عنوان “شرکت ملی صنایع مس ایران” از نماد بورسی “فملی” استفاده میشود.
اکثر نمادهای بورسی از 2 بخش اصلی ساخته شدهاند: الف) حرف ابتدایی نماد بورسی: معرف “گروه صنعتی” است که آن شرکت بورسی در آن فعالیت میکند. ب) بقیه حروف نماد بورسی: خلاصهای از نام اصلی آن شرکت بورسی است. برای مثال نماد بورسی “خساپا” متعلق به شرکت خودروسازی سایپا را درنظر بگیرید. حرف “خ” ابتدای “خساپا” معرف گروه صنعتی آن (گروه خودرو و ساخت قطعات) و بقیه حروف یعنی “ساپا” خلاصهای از نام اصلی شرکت یعنی “سایپا” است.
در ادامه آموزش بورس به وضعیت نمادها رسیدیم. اگر به صفحه هر نماد بورسی در سایت TSETMC مراجعه بفرمایید در قسمت “وضعیت” میتوانید نوع وضعیت نماد بورسی موردنظرتان را مشاهده کنید. وضعیت نماد بورسی بیانگر وضعیت معامله سهام شرکت موردنظر است. بطور خلاصه 7 وضعیت نماد در بورس داریم که 3 وضعیت اول از اهمیت بالاتری برخوردار است.
- مجاز: امکان معامله سهام شرکت بصورت عادی و توسط همه معاملهگران وجود دارد.
- مجاز – محفوظ: یک مرحله قبل از وضعیت مجاز است و بیانگر بازگشایی نماد بورسی است. در این وضعیت هیچ معاملهای انجام نمیشود اما امکان ثبت سفارش وجود دارد. در واقع فرآیندی شبیه مزایده است که ناظر بازار با مکانیزم حراج قصد تعیین قیمت سهام را دارد.
- ممنوع – متوقف: معاملات متوقف میشود و امکان ثبت سفارش در آن وجود نخواهد داشت.
- مجاز – متوقف
- ممنوع – محفوظ
- مجاز – مسدود
- ممنوع
همانطور که گفتیم در وضعیت ممنوع – متوقف، معاملات سهام متوقف میشود و معاملهگران امکان ثبت سفارش را نخواهند داشت. 6 دلیل کلی برای توقف نمادهای بورسی وجود دارد:
- برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه یا فوق العاده
- افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب
- تغییرات بيش از 20 درصدی و 50% قیمت
برخی نمادهای متوقف شده با استفاده از مکانیزم حراج ناپیوسته بازگشایی میشوند. در حراج ناپیوسته ابتدا معاملات در وضعیت سفارش گیری قرار میگیرد. در واقع هیچ معاملهای انجام نمیشود تا ابتدا قیمت سهام با چانهزنی بین خریداران و فروشندگان تعیین شود (شبیه مزایده). سپس بعد از کشف قیمت، معاملات طبق روال عادی از سر گرفته میشود.
قیمتها در بورس مثل سایر بازارهای مالی با توجه به مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین میشود. در بازارهای جهانی محدودیتی در ارسال قیمت وجود ندارد. اما در بورس تهران بخاطر عمق مالی و شفافیت اطلاعات کمتر، سازمان بورس اوراق بهادار برای جلوگیری از نوسان شدید قیمت با ارائه “دامنه نوسان روزانه” و “حجم مبنا” کنترل بیشتری روی بازار بورس دارد. در واقع تغییر قیمت سهام شرکتهای بورسی در یک روز کاری محدود است.
- تمامی شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس (تابلو اول و دوم) بازه نوسان روزانه بین مثبت 5 و منفی 5 درصدی دارند.
- بازار پایه زرد فرابورس: 3 درصد
- بازار پایه نارنجی فرابورس: 2 درصد
- بازار پایه قرمز فرابورس: 1 درصد
- حق تقدم سهام: دو برابر دامنه نوسان سهام. برای مثال دامنه نوسان حق تقدم شرکتهای بورسی 10% است.
حجم مبنا تعداد مشخصی از برگه سهام یک شرکت بورسی است که باید در هر روز مورد معامله قرار گیرد تا قیمت پایانی سهام آن بصورت میانگین معاملههای انجام شده درنظر گرفته شود. حجم مبنا هر نماد بورسی در سایت TSETMC قابل مشاهده است.
فرمول محاسبه حجم مبنا برابر با 0.0004 تعداد کل سهام یک شرکت است. اما طبق قانون جدید سازمان بورس، حجم مبنا توسط پارامتری به اسم “حداکثر و حداقل ارزش مبنا” اصلاح و محاسبه میشود. آخر هر هفته کاری، حجم مبنا بصورت خودکار محاسبه شده و مبنای محاسبات قیمت پایانی در هفته آینده خواهد بود.
قیمت سهام در بورس میتواند نسبت به قیمت روز قبل در یک بازه حداکثر و حداقلی نوسان کند. برای اکثر سهام در شرایط عادی بازار، قیمت سهام میتواند حداکثر 5 درصد افزایش و حداقل 5 درصد کاهش داشته باشد. یعنی حداکثر و حداقل نوسان قیمت نسبت به قیمت پایانی روز قبل به ترتیب برابر با 5%+ و %5- است.
- صف خرید در بورس بدین معنی است که هیچ فروشندهای قصد فروش سهام در حداکثر قیمت مجاز روزانه را ندارد.
- صف فروش نیز بیانگر این مفهوم است که هیچ خریداری قصد خرید سهام در حداقل قیمت مجاز روزانه را ندارد.
شاخص در لغت به معنی نشانگر، راهنما و نمودار است. شاخص بورس نیز نشانگر یا نموداری برای آگاهی از وضعیت تغییرات بورس نسبت به روزهای قبل است. رشد یا افت شاخص به ترتیب نمایانگر رشد یا افت بازدهی کل بورس است. نکته مهم اینجاست که درصد تغییر شاخص اهمیت دارد نه عدد آن! یکی از مهمترین قسمتهای آموزش بورس، توانایی تجزیه و تحلیل شاخص بورس است. در یک روند نزولی پُر قدرت شاخص کل، خرید سهام توجیه منطقی ندارد حتی اگر آن سهام مستعد صعود باشد!
در بورس تهران بیش از 30 نوع شاخص داریم. مهمترین انواع شاخصهای بورس عبارت است از: شاخص کل قیمت بازار بورس (TEPIX)، قیمت – هموزن، قیمت و بازده نقدی بورس تهران (TEDPIX یا همان شاخص کل)، شاخص کل هموزن، شاخص صنایع مختلف.
نسبت P/E مخفف عبارت انگلیسی Price/Earnings per share است. Price به معنی قیمت (قیمت هر برگه سهام شرکت) و Earnings Per Share یا به اختصار EPS نیز به معنی سود به ازای هر برگه سهام است. بنابراین نسبت P/E در بورس به معنی نسبت “قیمت هر برگه سهام شرکت” به “سود نقدی تخصیص داده شده به ازای هر برگه سهام (DPS)” است. به بیان ساده نسبت قیمت به درآمد هر سهم را نسبت P/E گویند. برای یافتن پاسخ این پرسش که “نسبت P/E بالا بهتر است یا پایین؟” باید نسبت P/E را با توجه به 3 مفهوم مورد واکاوی قرار داد.
- نرخ بازگشت سرمایه
- انتظارات سهامداران از آینده شرکت
- سطح ریسک سهام شرکت
EPS مخفف عبارت انگلیسی Earnings Per Share به معنی سود هر برگه سهام است. فرمول محاسبات آن بصورت تقسیم “سود خالص شرکت در 12 ماه اخیر” بر “تعداد کل سهام شرکت” است. با توجه به “سود خالص شرکت” 2 نوع EPS داریم:
- فوروارد یا پیشبینی شده (Forward)
- محقق شده (Trailing)
برای مقایسه EPS شرکتهای بورسی باید تمامی پارامترها (میزان سرمایه شرکت، نوع صنعت، نوع فعالیت و…) را مدنظر قرار داد. بنابراین بالا یا پایین بودن آن دلیلی بر ارزنده بودن شرکت نیست! در سایت TSETMC مقدار “EPS محقق شده” درج شده که بر اساس روش TTM محاسبه میشود.
مفهوم سود نقدی سهام یا همان DPS در عبارت انگلیسی (Dividend Per Share) و فارسی آن مستتر شده است. DPS به معنی “سود تخصیص داده شده به هر برگه سهام شرکت در پایان سالی مالی” است. دو روش جهت کسب سود در بورس وجود دارد: افزایش قیمت سهام، دریافت سود نقدی. DPS مقدار سود نقدی است که شرکتهای بورسی بین سهامداران خود تقسیم میکنند. در واقع بخشی از EPS که بین سهامداران تقسیم میشود همان DPS یا سود نقدی سهام است. مابقی آن به اسم “سود انباشته” در حساب اندوخته شرکت برای افزایش سرمایه ذخیره میشود.
مفهوم “افزایش سرمایه” به زبان ساده یعنی سرمایه شرکتهای بورسی افزایش یابد. انواع روشهای افزایش سرمایه به شرح زیر است:
- از محل تجدید ارزیابی در داراییهای شرکت (در قالب سهام جایزه)
- با استفاده از سود انباشته شرکت (سهام جایزه)
- از محل آورده نقدی سهامداران (در قالب سهام حق تقدم)
افزایش سرمایه به دلایل متعددی انجام میشود. مثلا در روش اول صرفا بخاطر بهروزرسانی ارزش داراییهای شرکت است. در دو روش اول هیچ نقدینگی جدیدی به شرکت تزریق نمیشود. در روش سوم، شرکتها با انتشار و فروش “حق تقدم سهام” اقدام به جذب نقدینگی جدید برای توسعه فعالیتهای تولیدی خود میکنند.
اولویت شرکت در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران، با سهامداران فعلی شرکت است. بنابراین شرکتها برای اجرای این اولویت، سهام جدیدی به نام "حق تقدم" منتشر میکنند. به هر کدام از سهامداران فعلی شرکت با توجه به درصد مالکیتشان، تعداد مشخصی برگه حق تقدم سهام تعلق میگیرد. در صورت تمایل به نگهداری حق تقدم و تبدیل آن به سهم، باید به ازای هر برگه مبلغ 100 تومان به حساب شرکت واریز کنید. مهلت پرداخت نیز در یک بازه 60 روزه پس از بازگشایی است. در غیر اینصورت باید نسبت به فروش آن اقدام بفرمایید.
حد ضرر (معادل انگلیسی: Stop Loss) به عنوان یک مفهوم بسیار ساده اما ضروری و کاربردی بورس به معنی“جلوگیری از زیان بیشتر در معاملات است. معاملهگران تازهوارد در فکر کسب سود هستند اما باید بدانید که اولین اصل در تمام بازارهای مالی “حفظ سرمایه” است و بعد از آن “کسب سود”! یکی از مهمترین تفاوتها بین معاملهگران حرفهای و آماتور بورس همین تعیین حد ضرر است. از مزایای تعیین حد ضرر میتوان به جلوگیری از ضررهای سنگین، جلوگیری از خواب سرمایه و عادت به استراتژی معاملاتی اشاره کرد.
به طور کلی میتوان روشهای تعیین حد ضرر را به 3 دسته تقسیم کرد: 1. بصورت ثابت (درصدی)، 2. با استفاده از تحلیل تکنیکال (خطوط مقاومت و حمایت، اندیکاتورها و…)، 3. بصورت ترکیبی (درصدی و تکنیکال).
خرید و فروش پلکانی در بورس (پلهای) یکی از اصول استراتژی معاملاتی جهت مدیریت سرمایه با استفاده از کنترل ترس و طمع است. بدین صورت که در یک مرحله اقدام به خرید و فروش سهام نکنید و در چند مرحله این کار را انجام دهید. خرید و فروش پلهای مفهومی ساده اما روشهای متنوع و پیچیدهای دارد.
خرید و فروش پلهای در بورس مثل چاقوی دو لبه است! اگر به درستی بکار گرفته نشود ضررهای سنگینی را برایتان ارمغان خواهد آورد! “میانگین کم کردن” اصول و قواعد خاص خود را دارد.
آموزش بورس: نحوه خرید و فروش سهام (شروع معاملهگری)
قبل از اینکه به گام بعدی آموزش بورس یعنی آشنایی با انواع روشهای تحلیل در بورس بپردازیم سراغ آموزش نحوه خرید و فروش سهام در بورس میرویم. معامله در پلتفرم کارگزاریها انجام میشود و سایت TSETMC صرفا وظیفه انتشار و نمایش آنلاین اطلاعات را دارد. هر کارگزاری پلتفرم معاملات آنلاین مجزایی دارد که همگی به هسته معاملات بورس تهران متصل هستند. سامانه آنلاین پلاس یکی از معروفترین پلتفرم های معاملات آنلاین بورس است که توسط شرکت تدبیر پرداز عرضه شده است. کارگزاریهای معروفی مثل مفید، مبین سرمایه، آبان و… از این سامانه استفاده میکنند.
- اگر از لپ تاپ و کامپیوتر شخصی برای خرید و فروش سهام استفاده میکنید توصیه ما به شما استفاده از سامانه “مفید آنلاین (آنلاین پلاس)” است.
- اگر قصد ترید با گوشی موبایل را دارید پیشنهاد ما استفاده از اپلیکیشن ایزی تریدر مفید است.
در ادامه میتوانید آموزش خرید و فروش سهام در پلتفرمهای مفید آنلاین و ایزی تریدر را مطالعه بفرمایید.
در مقاله زیر به آموزش نحوه انتقال پول و دریافت وجه، مشاهده اطلاعات نماد بورسی، لیست و نحوه خرید و فروش سهام، محاسبه تعداد سهام بصورت خودکار، وضعیت و جایگاه سفارش توسط سامانه آنلاین پلاس مفید پرداختیم. اگر از گوشی موبایل برای ورود به مفید آنلاین (mofidonline.com) استفاده کنید بصورت خودکار وارد همراه پلاس مفید میشوید.
ایزی تریدر (Easy Trader) یکی از محبوبترین پلتفرمهای معاملاتی کارگزاری مفید در بورس تهران است. هم در نسخه اپلیکیشن برای گوشی موبایل و هم در نسخه ویندور برای استفاده در لپ تاپ و کامپیوتر شخصی عرضه شده است. پلتفرم ایزی تریدر علاوه بر خرید و فروش سهام، امکانات جذاب دیگری مثل ایزی چارت (ابزارهای کامل تحلیل تکنیکال) و ایزی فیلتر (فیلترنویسی در بورس) نیز دارد.
TSETMC مخفف عبارت انگلیسی Tehran Securities Exchange Technology Management Co به معنی "شرکت مدیریت فناوری بورس تهران" و یکی از چند زیرمجموعه شرکت بورس و اوراق بهادار تهران است. سایت TSETMC.com وظیفه انتشار و نمایش تمامی معاملات شرکتهای بورسی و اطلاعات تکمیلی را بصورت لحظهای و آنلاین به عهده دارد. با مراجعه به سایت TSETMC به راحتی میتوانید تمامی اطلاعات زیر را بصورت لحظهای رصد کنید.
- لیست سفارشات خرید و فروش
- EPS, P/E, DPS
- سابقه، حجم و ارزش معاملات
- ریز معاملات به تفکیک حقیقی و حقوقی
- پیامهای ناظر بازار
- شاخص کل بورس
- قیمت پایانی سهام
- حجم مبنا و…
سایت کدال یا همان Codal یک عبارت انگلیسی و مخفف عبارت Comprehensive Database of All Listed Companies به معنی “سامانه جامع اطلاعرسانی ناشران” است (تحت نظارت مستقیم سازمان بورس). تمامی شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس ملزم هستند تا گزارشهای خود را در سامانه کدال جهت دسترسی عموم معاملهگران منتشر کنند. شما به راحتی میتوانید با مراجعه به سایت Codal.ir و جستجوی شرکت موردنظرتان به تمامی اطلاعات آن دسترسی داشته باشید. گزارشهایی که در کدال منتشر میشود شامل صورتهای مالی دورهای و سالیانه، اطلاعیههای افزایش سرمایه، اطلاعیههای ماهانه شرکت و… است.
آموزش بورس: آشنایی با انواع روش های تحلیلی
گام اصلی آموزش بورس همین مرحله است! در واقع آموزش بورس یعنی آشنایی با روشهای تحلیلی، روانشناسی معاملهگری و مدیریت سرمایه بازار. دو روش اصلی برای تحلیل بازارهای مالی مثل بورس وجود دارد:
- تحلیل بنیادی: با بررسی پارامترهای مختلف (مثل صورت های مالی) به ارزیابی ارزش ذاتی سهام میپردازد. سپس با مقایسه ارزش ذاتی با قیمت فعلی برای خرید و فروش تصمیم گیری میکنند.
- تحلیل تکنیکال: با استفاده از ابزارهای مختلف و تحلیل نمودار قیمت در گذشته، قیمت سهام در آینده را پیشبینی میکند.
آموزش تحلیل بنیادی کار سخت، پیچیده و نیازمند آشنایی با مفاهیم مالی است. همچنین برای معاملات بلندمدت کارایی دارد. اما آموزش تحلیل تکنیکال عموما سادهتر از تحلیل بنیادی است و زمان و انرژی کمتری میبرد. همچنین با هر دیدگاه معاملاتی (کوتاه مدت، بلندمدت و حتی نوسانگیری) میتوان از تحلیل تکنیکال استفاده کرد. بنابراین توصیه ما به شما این است ابتدا به سراغ آموزش تحلیل تکنیکال بروید. اگر بگوییم یادگیری تحلیل تکنیکال مهمترین گام آموزش بورس است اغراق نکردهایم!
سوالات متداول
- آموزش رایگان بورس را از کجا شروع کنم؟ آموزش بورس به زبان ساده در 6 گام اصلی خلاصه میشود. در سایت پارس سهام این شش مرحله را بطور کامل و گام به گام در 30 مقاله آموزشی رایگان آموزش دادیم. با این 30 آموزش تصویری در کمتر از 10 ساعت، هر آنچه که برای ورود به دنیای بورس نیاز دارید را از صفر تا 100 یاد میگیرید.
- سرفصلهای آموزش بورس چیست؟ 1) آشنایی با بورس و ساختار بازار سرمایه. 2) آموزش ثبت نام در بورس و دریافت کد بورسی. 3) آشنایی با انواع روشهای سرمایه گذاری. 4) آموزش مفاهیم پایه و اصطلاحات رایج بورس، 5) آموزش کامل تحلیل تکنیکال. 6) نحوه خرید و فروش در بورس (شروع معاملهگری).
- چرا باید سراغ آموزش بورس بروید؟ ریسک بخاطر عدم آگاهی و دانش از انجام کاری است. آموزش بورس بدین خاطر ضرورت دارد که دانش معاملات رابطه معکوس با ریسک معاملات دارد. هر چه دانش بورسی شما بیشتر باشد ریسک معاملات شما کمتر خواهد بود و سود بیشتری کسب میکنید.