کندل چکش چیست؟ + استراتژی و انواع الگوی چکش (Hammer)

کندل چکش به عنوان یکی از محبوب‌ترین الگوهای بازگشتی Candlestick کندلی با بدنه کوچک و سایه پایینی بلند است. تشکیل الگوی تک کندلی Hammer در انتهای یک روند نزولی، می‌تواند نشان دهنده شروع یک روند صعودی باشد. الگوی چکش نسبت به چکش معکوس یا وارونه سیگنال معتبرتری صادر می‌کند. تمامی این الگوها در ظاهر چیزی جزء یک تعریف ساده نیستند اما اگر با مفاهیم آن آشنا شوید به درک مطلوبی از احساسات تریدرها و روانشناسی بازار خواهید رسید. در واقع آموزش تحلیل تکنیکال صرفا یادگیری تعاریف نیست و نیازمند درک عمیق اصول و مفاهیم است.

کندل چکش (Hammer) چیست؟

کندل چکش (انگلیسی: Hammer) بیانگر غلبه قدرت خریداران بر فروشندگان (افزایش تقاضا و کاهش عرضه) است. در واقع تشکیل کندل چکش در انتهای روند نزولی می‌تواند نشان دهنده اتمام روند نزولی و شروع افزایش قیمت باشد. دقت بفرمایید که الگوی Hammer باید در انتهای یک روند نزولی شکل بگیرد. این الگو به عنوان یکی از معروف‌ترین الگوهای بازگشتی صعودی دارای مشخصات ظاهری زیر است:

1. بدنه کندل کوچک است.
2. سایه پایینی بلند است. (حداقل 2 تا 3 برابر بدنه کندل)
3. سایه بالایی خیلی کوتاه است یا اصلا وجود ندارد.
4. رنگ بدنه می‌تواند هم سبز باشد هم قرمز. (کندل چکش قرمز قدرت برگشتی کمتری دارد)

دلیل نامگذاری آن به “چکش – Hammer” بخاطر شکل ظاهری آن است که دقیقا تداعی کننده یک چکش واقعی است!

مفهوم الگوی کندل استیک چکش

بلند بودن سایه پایینی بیانگر این نکته است که فروشندگان در طول بازار تلاش می‌کنند در قیمت‌های پایین‌تری اقدام به فروش کنند. اما نزدیک بودن قیمت پایانی به قیمت آغازین نشان می‌دهد که این تلاش ناموفق بوده و خریداران با معامله در قیمت‌هایی نزدیک به قیمت آغازین، قدرت بیشتر خود را نشان می‌دهند. در واقع تریدرها به کاهش بیشتر قیمت اعتقادی ندارند و امیدوارند این نقطه به عنوان کف حمایتی باشد.

سوال: الگوی چکش در روند صعودی بیانگر این نکته است که تریدرها به افزایش بیشتر قیمت اعتقادی ندارد؛ دقیقا برعکس مفهوم کندل چکش در روند نزولی! چرا؟! پاسخ این پرسش در درک صحیح Candle است که در ادامه همین مقاله خدمت شما ارائه می‌شود اما قبل از مطالعه خودتان تحلیل کنید.

اعتبار و تایید الگوی Hammer

• رنگ بدنه از اهمیت چندانی برخوردار نیست! در واقع بدنه کندل چکش هم می‌تواند سبز باشد هم قرمز! اما بدنه سبز بیانگر قدرت بیشتر این الگوی بازگشتی است. کندل Hammer با سایه پایینی بلندتر به همراه رنگ بدنه سبز، سیگنال صعودی قوی‌تری صادر می‌کند.
• تشکیل کندل چکش در کف و حوالی محدوده حمایتی باعث افزایش اعتبار و دقت این الگو می‌شود.
• افزایش حجم معاملات هنگام تشکیل این الگو می‌تواند بر اعتبار آن بیفزاید. در این شرایط احتمال بازگشت روند نزولی قوت بیشتری می‌گیرد.
• هنگام مشاهده الگوی چکش منتظر بمانید تا کندل بعدی شکل بگیرد. اگر با قیمتی بالاتر از قیمت پایانی کندل هامر بسته شود تاییدکننده آن خواهد بود. در واقع اگر قیمت‌ها بعد از الگوی چکش، گارد صعودی نگیرند این الگو فاقد اعتبار خواهد بود.

تذکر: دوباره یادآوری می‌کنیم که الگوی Hammer بایستی در انتهای روند نزولی (Downtrend) مشاهده شود در غیر اینصورت فاقد اعتبار به عنوان الگوی برگشتی صعودی است.

نکته: حتی در صورت تایید الگوهای کندل استیک، بهتر است از ابزارهای دیگر تحلیل تکنیکال مثل خط روند و سطوح حمایت و مقاومت، اندیکاتور و… کمک گرفت. در واقع هیچ کدام از الگوهای Candlestick توانایی تعیین هدف قیمتی (Target) را ندارند و صرفا می‌توانند به عنوان سیگنال خرید و فروش مورد استفاده قرار بگیرند. بنابراین استفاده از سایر ابزارهای تحلیلی در کنار این الگوها ضروری است.

انواع کندل چکش

مدنظر داشته باشید که چیزی به اسم “کندل چکش صعودی و یا نزولی” نداریم! این تعاریف در واقع ترجمه‌های غلطی از مقالات انگلیسی (Bullish – Bearish Hammer) هستند که در سایت‌های فارسی درج شده است! بعضی مقالات انگلیسی عبارت Bearish Hammer را به عنوان نامگذاری الگوی “Hanging Man” درنظر گرفته‌اند که این مترادف‌سازی هم درست نیست. بهتر است خودتان را درگیر این نامگذاری‌ها نکنید. بنابراین کندل چکش هیچ انواع خاصی ندارد!

تذکر: اگر کندل چکش در انتهای روند صعودی تشکیل شود اسم این الگو “Hanging Man” خواهد بود نه “Hammer” و یا “Bearish Hammer”. در ادامه به تفاوت این دو الگو بیشتر خواهیم پرداخت.

تفاوت کندل چکش و مرد به دار آویخته

همانطور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید هیچ تفاوت ظاهری بین الگوی چکش (Hammer) و کندل مرد به دار آویخته (Hanging Man) وجود ندارد! حتی هیچ اجباری به سبز یا قرمز بودن رنگ بدنه کندل وجود ندارد. البته کندل چکش سبز و Hanging Man قرمز از قدرت بیشتری برخوردار هستند ولی لزومی در کار نیست. هر دو جزء الگوهای بازگشتی CandleStick هستند اما تفاوت اصلی در روند قیمتی قبل از شکل‌گیری آنهاست. در واقع الگوی Hammer در انتهای روند نزولی و Hanging Man در انتهای روند صعودی تشکیل می‌شوند. بنابراین کندل چکش یک الگوی بازگشتی صعودی و Hanging Man یک الگوی بازگشتی نزولی است.

کندل چکش سبز در روند صعودی، همان الگوی Hanging Man است که قدرت بازگشتی کمتری نسبت به بدنه قرمز دارد. دقت بفرمایید فریب رنگ بدنه سبز آن‌را نخورید! این الگو هم برگشتی نزولی است.

می‌توانید به این پرسش پاسخ دهید که چرا الگوی چکش و مرد اعدامی با شکل ظاهری یکسان، سیگنال کاملا متفاوت و دقیقا عکس یکدیگر (یکی صعودی و دیگری نزولی) صادر می‌کنند؟! در واقع چرا اولی بیانگر غلبه قدرت خریداران بر فروشندگان است و دومی بیانگر قدرت بیشتر فروشندگان نسبت به خریداران؟! در مقاله‌ای جداگانه به مفهوم الگوی کندل استیک Hanging Man و پاسخ این پرسش خواهیم پرداخت.

نکته: کندل دوجی سنجاقک از نظر مشخصات ظاهری و نوع سیگنال مشابه الگوی چکش است. تنها تفاوت کوچکی در بدنه Candle دارند. در واقع دوجی سنجاقک تقریبا فاقد بدنه است اما Hammer می‌تواند بدنه کوچکی داشته باشد.

تذکر: الگوی چکش شبیه کندل پین بار صعودی (یکی از مهمترین الگوهای پرایس اکشن) است.

کندل چکش معکوس (Inverted Hammer)

الگوی چکش معکوس یا وارونه بدین‌صورت است که سایه بالایی کندل دو تا سه برابر بدنه شمع است و سایه پایینی طول بسیار کوتاهی دارد. الگوی چکش وارونه نیز در انتهای روند نزولی شکل می‌گیرد و جزء الگوهای برگشتی صعودی است. دقت بفرمایید کندل Inverted Hammer اعتبار کمتری نسبت به الگوی Hammer دارد و سیگنال‌های قابل اعتمادی صادر نمی‌کند! همچنین کندل چکش قرمز معکوس کمترین قدرت را بین الگوهای چکش دارد.

تفاوت الگوی چکش وارونه و ستاره ثاقب

کندل Shooting Star (ستاره ثاقب) از نظر مشخصات ظاهری دقیقا مشابه الگوی Inverted Hammer است. تنها فرق بین چکش معکوس و ستاره ثاقب این است که کندل Shooting Star به عنوان یک الگوی برگشتی نزولی، در انتهای روند صعودی شکل می‌گیرد. اما چکش وارونه در انتهای روند نزولی، بیانگر شروع صعود قیمت‌هاست.

اهمیت تایم فریم در الگوهای کندل استیک

در مقالات قبلی به اهمیت انتخاب تایم فریم مناسب در تحلیل تکنیکال پرداختیم. اگر جزء تریدرهای پرایس اکشن هستید قطعا استفاده از مولتی تایم فریم باعث افزایش دقت و اعتبار بیشتر تحلیل شما می‌شود. در چارت M30 هر کندل بیانگر اطلاعات قیمتی 30 دقیقه قبل و در نمودار H1 (1 ساعته) هر کندل شامل اطلاعات قیمتی 1 ساعت قبل است. بنابراین ترکیب هر 2 کندل در نمودار M30 بیانگر 1 کندل در چارت H1 است.

اهمیت این موضوع ساده زمانی مشخص می‌شود که 2 کندل کنار یکدیگر نشان‌دهنده هیچ الگوی خاصی نباشند اما با ترکیب آنها در قالب 1 کندل، یک الگوی Candlestick خواهیم داشت! بنابراین تحلیل همزمان نمودار در تایم فریم بالاتر می‌تواند باعث تشخیص الگوهای کندل استیکی شود که شاید در چارت اصلی قابل مشاهده نباشد.

یک نکته دیگر در بطن مفاهیم پاراگراف قبلی وجود دارد! قبلا گفتیم “اگر مفهوم کندل‌ها را درک کنید دیگر نیازی به دانستن الگوهای کندلی ندارید” این نکته در اینجا کاملا مشهود است. وقتی چند کندل را کنار یکدیگر مشاهده می‌کنید باید توانایی تشخیص و استخراج الگوهای شمعی – ژاپنی از دل آنها را داشته باشید! البته آشنایی با الگوهای مشهور و پرکاربرد می‌تواند باعث افزایش سرعت تحلیل شما شود اما از تحلیل مفاهیم موجود در این الگوها غافل نشوید!