کارگزاری بورس چیست؟ + وظایف کارگزاری بورس

شرکت کارگزاری یا به اختصار کارگزار بورس (stock exchange broker) یک شرکت واسط بین معامله‌گران و سازمان بورس، جهت خرید و فروش سهام است. در واقع تمامی افراد برای خرید و فروش سهام باید از طریق یک کارگزاری اقدام کند. همچنین کارگزاری‌ها به ازای ارائه خدمات، کارمزد معینی از معامله‌گران خواهند گرفت. هر فرد بعد از ثبت نام در سجام و دریافت کد بورسی، باید در یک کارگزاری ثبت‌نام کند. بعد از ثبت نام در کارگزاری به پلتفرم معاملات آنلاین خرید و فروش سهام دسترسی خواهید داشت. در این آموزش بورس قصد داریم به واکاوی کارگزاری بورس، وظایف آن و پارامترهای موثر بر انتخاب بهترین کارگزاری بپردازیم.

کارگزاری بورس چیست و چه کاربردی دارد؟

کارگزاری واسطی میان معامله‌گران و سازمان بورس اوراق بهادار جهت خرید و فروش سهام است. وقتی فردی سفارش خرید یا فروش سهامی را در یک کارگزاری ثبت می‌کند کارگزاری این سفارش را به هسته اصلی بورس ارسال می‌کند. حال در صورت انطباق این سفارش با سفارشی دیگر، این خرید یا فروش انجام گیرد. بگذارید با یک مثال برای شما این مساله را تشریح کنیم.

فرض کنید شخص A می‌خواهد سهام شرکتی را بفروشد و شخص B می‌خواهد سهام همان شرکت را بخرد. حال شخص A سفارش فروش سهام خود را روی قیمت X ثبت می‌کند و شخص B سفارش خرید سهام همان شرکت را روی قیمت Y ثبت می‌کند. اگر قیمتی که فروشنده سهام تعیین کرده است از قیمتی که خریدار مدنظر دارد پایین‌تر یا مساوی آن باشد این معامله منطبق و انجام خواهد شد. دقت کنید تعداد سهام معامله شده بستگی به تعداد سهامی دارد که فروشنده قصد فروش را دارد. یعنی ممکن است خریدار قصد خرید 100 سهم و فروشنده قصد فروش 80 سهم را داشته باشد. بنابراین در صورت انطباق معامله، تنها بخشی از سفارش خریدار (همان 80 سهم فروشنده) انجام می‌گیرد. مابقی سفارش خریدار منوط به Match  شدن آن با سفارش فروش دیگر انجام خواهد شد.

نحوه ارسال سفارش توسط کارگزاری

پنل معاملات آنلاین کارگزاری‌ها عموما شبیه به هم می‌باشد و کار با آن سخت نیست! عموما گزینه‌ای بنام “ارسال سفارش” وجود دارد که با کلیک روی آن می‌توانید سفارش خرید یا فروش سهام خود را ثبت کنید.

خدمات و وظایف کارگزاری بورس

1. پنل معاملات آنلاین بورس و فرابورس
2. ارائه خدمات در بورس کالا و انرژی
3. اخذ کد بورسی برای اشخاص حقیقی و حقوقی
4. خدمات تحلیل، مشاوره و آموزش سرمایه‌گذاری
5. ارائه اعتبار معاملاتی به فعالان بورسی
6. فعالیت در حوزه صندوق سرمایه گذاری
7. سبدگردانی در بورس

ارائه پنل معاملات آنلاین برای معامله‌گران جهت خرید و فروش سهام، حق تقدم، اوراق بدهی و اوراق بهادار در بورس و فرابورس، خرید و فروش انواع کالاها در بورس کالا و انرژی از مهم‌ترین وظایف کارگزاری‌هاست. اطلاعات مربوط به معاملات مانند تعداد سهام، قیمت مورد معامله و تعداد خریدار و فروشنده بصورت لحظه‌ای در پنل معاملات آنلاین کارگزاری‌ها قابل مشاهده است.

کارمزد خرید و فروش سهام در کارگزاری

در هر خرید و فروش سهام به ترتیب مقدار 0.464% و 0.575% کارمزد (تقریبا 1 درصد) پرداخت خواهید کرد. این کارمزد از اصل پول شما در هر خرید و فروش سهام برداشته می‌شود. همان‌طور که در جدول زیر مشاهده می‌کنید بیشترین میزان کارمزد متعلق به کارگزاری‌هاست. سازمان بورس جهت ایجاد فضای رقابتی سالم بین کارگزارن مقدار حداکثر سقف قابل تخفیف برای کارمزد درنظر گرفته است. در واقع هر کارگزاری می‌تواند به مشتریان خود ماکزیمم تا آن سقف تخفیف بدهد.

بنابراین شما با خرید سهام، 0.464% و با فروش آن 0.575% از کل پول خود را بابت کارمزد پرداخت می‌کنید. برای مثال فرض کنید شما قصد دارید تعداد 500 برگه سهام “شپنا” را به قیمت 2000 تومان خریداری کنید. شما باید مبلغ 1 میلیون تومان بابت 500 برگه سهام شپنا در قیمت 2000 تومان پرداخت کنید (500×2000) و مبلغ کارمزد شما هم (0.464/100)×500×2000 یعنی 4640 تومان خواهد بود. بنابراین شما با خرید 500 برگه سهام شپنا با قیمت هر برگه سهام 2000 تومان، مبلغ 1 میلیون و 4640 تومان پرداخت خواهید کرد.

وقتی شما قصد فروش سهامی را دارید، سود یا ضرر شما برای کارگزاری و سازمان بورس اهمیتی ندارد! کارمزد از اصل پول شما هنگام فروش کسر خواهد شد. چه شما در آن خرید و فروش سود کرده باشید چه ضرر!

برای مثال فرض کنید قیمت هر برگه سهام شپنا که 2000 تومان خریداری کرده‌اید به 2600 تومان افزایش پیدا کرده است و شما قصد فروش آن را دارید. شما با فروش 500 برگه سهام خود در قیمت 2600 تومان مبلغ 1 میلیون و 300 هزار تومان کسب خواهید کرد. اما کارمزد فروش از همین پول کم خواهد شد! مبلغ کارمزد شما در فروش این سهام (0.575/100)×500×2600 یعنی 7475 تومان خواهد بود. بنابراین مبلغ 1 میلیون و 292.525 تومان دریافت خواهید کرد.

بهترین کارگزاری بورس

سازمان بورس اوراق بهادار مجوز تاسیس و فعالیت کارگزارن بورسی را طی قوانین و آزمون‌های متعدد و خاصی صادر می‌کند و بر فعالیت آنها نظارت دارد. طبق گزارش “کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و بورس” تعداد 108 کارگزاری بورس در ایران فعالیت می‌کنند. از آنجایی تمامی فرآیند خرید و فروش سهام توسط کارگزاری‌ها انجام می‌شود فعالیت کارگزاری‌ها از حساسیت ویژه و خاصی برخوردار است. بنابراین سازمان بورس و اوراق بهادار بصورت مستمر بر فعالیت آنها نظارت دارد و تمامی کارگزاری‌ها بصورت سالانه رتبه‌بندی می‌شوند. همچنین قوانین و مقررات خاص و ویژه‌ای بر شرکت‌های کارگزاری و حتی افراد و مدیران این شرکت‌ها اعمال می‌شود. برای مثال مدیران کارگزاری حق خرید و فروش سهام در بورس را ندارند!

پارامترهای موثر بر انتخاب بهترین کارگزاری بورس

اکثر کارگزاری‌های معروف مثل کارگزاری مفید، آگاه، فارابی، اقتصاد بیدار و… جزء کارگزاری‌های الف هستند. پارامترهایی موثر بر برتری یک کارگزاری نسبت به کارگزاری دیگر، برای هر فرد متفاوت است! موارد زیر تنها بخشی از پارامترهای موثر بر انتخاب بهترین کارگزاری است.

1. داشتن سامانه معاملات آنلاین بهینه و در دسترس
2. ارائه تخفیف در کارمزد خرید و فروش سهام
3. بسته‌های اعتباری
4. ارائه خدمات پشتیبانی
5. خدمات صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی
6. آموزش‌های بورسی، تحلیل، مشاوره رایگان
7. سادگی در ثبت‌نام
8. سامانه‌های معاملاتی متنوع و خدمات به مشتریان

در مقاله زیر بطور کامل تمامی این موراد تشریح شد.

بهترین کارگزاری بورس ایران

نحوه ثبت‌نام در کارگزاری چگونه است؟

بعد از ثبت‌نام در سجام می‌توانید در یک یا چند کارگزاری ثبت‌نام کنید. دقت بفرمایید که به راحتی می‌توانید در چند کارگزاری متفاوت ثبت‌نام کنید و از خدمات آنها بصورت جداگانه استفاده کنید. در مقاله زیر بصورت گام به گام و تصویری نحوه ثبت‌نام در کارگزاری مفید را آموزش دادیم.

ثبت نام در کارگزاری مفید

محدودیت در استفاده از چند کارگزاری

شما به راحتی میتوانید سهام شرکت‌های مختلف را توسط کارگزاری‌های مختلف معامله کنید. برای مثال می‌توانید سهام شرکت A را با کارگزاری X بخرید و سهام شرکت B را با کارگزاری Y بخرید. اما در خرید سهام یک شرکت توسط دو کارگزاری مختلف محدودیت دارید! یعنی نمی‌توانید سهام شرکت A را با کارگزاری X بخرید و سپس سهام همان شرکت را با کارگزاری Y هم بخرید. اگر قصد خرید سهام شرکت A با کارگزاری Y را دارید بایستی ابتدا نسبت به “تغییر کارگزار” اقدام کنید تا کارگزار سهام A از کارگزاری X به Y انتقال داده شود.

هزینه ثبت‌نام در کارگزاری و احراز هویت

طبق مصوبه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هزینه احراز هویت کارگزاری‌ها در دفاتر پیشخوان دولت، مبلغ 16 هزار تومان است. در صورتی که از احراز هویت غیرحضوری استفاده کنید نیاز به پرداخت هیچ هزینه‌ای ندارید!